De wandelroute Vluchthavenroute in Schokland brengt je naar historisch belangrijke punten op dit voormalige eiland van de Zuiderzee. Een wandelroute over het verhaal van een verlaten eiland. Vol verwoestende stormen en eeuwenoude historie.
Schokland was eens een eiland in de Zuiderzee. Het was een belangrijk oriëntatiepunt voor de scheepvaart, het was één van de drukste viswateren ter wereld. Er was heerlijke vis zoals Zuiderzeeharing te vinden. Maar de Zuiderzee was regelmatig een zeer gevaarlijke binnenzee: ondiepten, dichtslibbende vaargeulen, verwoestende golven. De bewoners van Schokland ervoeren het gevaar van de Zuiderzee als geen ander. Hun eiland werd letterlijk opgeslokt door het water.
De bewoners van Schokland werden op gezag van de overheid in 1859 bevolen om het eiland te verlaten. De strijd tegen het water was te groot en te duur. Daarnaast waren de ‘Schokkers’ erg arm. Schokland was geïsoleerd van de rest van Nederland door water, dijken en houten paalschermen. Daardoor ontstond er een tekort aan alles. Regelmatig werden er inzamelingsacties georganiseerd om de bewoners aan basisbehoeften te voorzien.
In 1859 moest het eiland worden ontruimd. Het was er te gevaarlijk. 650 bewoners werden geëvacueerd, in een periode van amper 4 maanden. Nadat burgers het eiland verlieten, werd de kustverdediging onderhouden door enkele havenmeesters.
Aan het begin van de wandeling zie je een houten paalscherm. Het is een reconstructie van het oude paalscherm: het was een wapening tegen de verwoestende golven. De bodem van Schokland bestond vroeger vooral uit veen. Huizen gebouwd op het zachte veen zakten steeds verder weg, ondanks de vele dijken die het voormalige eiland rijk was. Het was een constante strijd tegen het water. Door de opgegraven dijken weten we dat het eiland eens veel groter is geweest dan we altijd hebben gedacht.
Om de afslag van oevers tegen te gaan, werden houten paalschermen gebouwd die het eiland vooral aan de oostzijde beschermden. De grenen en eiken palen waren 4 tot 6 meter lang en werden vanuit Noorwegen geïmporteerd. De palen vroegen veel onderhoud: elk jaar moesten ze vervangen worden. De paalschermen die je nu ziet, zijn een reconstructie van hoe het er ooit uitgezien moet hebben.
Verderop wandel je langs de lichtwachterswoning, een rijksmonument. De lichtwachterswoning op Schokland is een zeldzaam origineel gebouw uit de eilandperiode, opgetrokken door Rijkswaterstaat in 1901. De havenmeester van Emmeloord vervulde ook de rol van 'lichtwachter' voor de vuurtoren. Dit historische gebouw, samen met het nabijgelegen misthoorngebouwtje, staat op de Rijksmonumentenlijst.
Naast de lichtwachterswoning staat het mishoornhuisje. In het verdiepingsloze huisje, opgetrokken uit schone baksteen, werd de misthoorn bediend. Eeuwenlang waarschuwde de misthoorn schepen vanaf de wal voor de naderende kust. Het geluid van de misthoorn leek op een loeiende koe.
In de Gesteentetuin maak je een andere reis door de tijd. Een reis die 200.000 jaar terug in de tijd gaat. In de Gesteentetuin vind je een aantal zwerfkeien die door gletsjers uit de voorlaatste ijstijd hier op Schokland zijn achtergelaten. In het Bezoekerscentrum vind je een tentoonstelling over het ontstaan van de stenen.
Wil je meer informatie over deze route en - of over dit gebied? Ga naar de website van Het Flevolandschap. Hier is het ook mogelijk om een routebeschrijving te downloaden.
Heb jij de route gelopen en kom je erachter dat de informatie op Wandel.nl niet klopt? Help ons en stuur een mailtje naar redactie@wandel.nl, dan passen wij het aan.
Door Oostelijk en Zuidelijk Flevoland strekt de Knardijk zich uit; als een groene grens door onze jo...
Alsof je door een Engels heuvellandschap loopt, zo voelt het als je over Landgoed De Paltz wandelt. ...
Ervaar de betovering van Marker Wadden tijdens deze wandeling langs de buitenrand. Laat je meevoeren...
De uitgestrekte, serene heide waar de Drenthe van een eeuw geleden herleeft. Dat maakt een tocht ove...
Het Dwingelderveld is het grootste natte heidegebied van Nederland. In natuurgebied Dwingelderveld v...