De gevleugelde uitdrukking ‘Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan’ had net zo goed van presentator Eva Eikhout kunnen komen. Geen handen? Geen probleem: deze blonde wervelwind denkt niet in beperkingen en laat zien dat zij op plandelvlak voor niemand onder doet. Nee, ook niet voor de Plandelman.
Eerst even dit... Plandelaars winnen in Nederland steeds meer en gelukkig ook een steeds schoner terrein. In deze serie volgen we Anton Damen, alias de Plandelman, op zijn missie om wandelaars bewust te maken van de afvalberg. Hij ontmoet maandelijks een wandelaar die op zijn of haar manier positief bijdraagt aan de wereld. Samen gaan ze plandelen!
Als ik het werkwoord ‘plandelen’ uitleg, zeg ik er haast automatisch bij dat íedereen dat kan. Je hoeft niet in topconditie te zijn en het maakt ook niet uit of je piepjong bent of een zeer respectabele leeftijd hebt bereikt. Een zak openhouden kan iedereen, roep ik altijd, en inmiddels weet ik dat plandelaars er in alle soorten en maten zijn. Maar soms slaat de twijfel toe. Is die stelling niet iets te boud? Goede vraag voor Eva Eikhout.
Eva is een presentatrice, columnist en influencer die niet denkt in beperkingen. Ze is net terug van een skireis, rijdt auto met een joystick en woont dankzij haar iPhone zelfstandig. En dat terwijl ze is geboren met korte armen – tot boven de elleboog – en het zonder handen of knieën moet stellen. Toch hoefde deze kordate dame maar twee seconden te denken over mijn plandel-uitnodiging. Leuk! En of ik de grijpstok thuis zou laten? Echt niet! “Dat lukt me wel hoor.”
En verdraaid. Als ik op het parkeerterrein bij een Utrechts stadspark een divers scala aan grijpstokken presenteer (in allerlei lengtes, met verschillende mechanismes en ‘bekkies’), wil Eva ‘gewoon’ de mijne. In een oogwenk heeft ze afvalgrijper onder controle en de eerste buit te pakken: een weggewaaide plastic zak. Ook de papieren prop bij de vijver is geen partij voor haar. In een soepele beweging deponeert ze het in de vuilnisbak met de sticker ‘Je plek schoon achterlaten. Zó gefikst’. Eva bewijst dat daar geen woord van is gelogen.
Op de verharde wandelpaden gaat Eva als een speer. “Maar wel frustrerend dat ik daar iets in de struiken zie liggen, waar ik met mijn rolstoel niet bij kan!” Geen probleem – daarom zijn we vandaag met zijn tweetjes op plandelpad. “Ik doe de paden wel, doe jij het gras.”
Doordat Eva een andere kijkpositie heeft, ziet ze ook net weer andere dingen liggen dan ik. Ondanks de opgeruimde indruk die het Griftpark op het eerste gezicht maakt, is er genoeg zooi te spotten. Vooral de bosjes blijken een goudmijn aan drank- en drugsafval. “Opmerkelijk”, vindt Eva. “Je denkt dat de omgeving schoon is, maar hebt binnen een mum van tijd toch een vuilniszak vol. Met de gekste zaken: een kammetje, een spuitbus, een kettingkast. En trouwens verdacht weinig blikjes.”
Dat laatste komt misschien omdat de gemeente een pilot heeft lopen in het Griftpark. Op diverse afvalbakken is een oranje rekje gemonteerd, waarin recreanten die zelf niet malen om het statiegeld hun blikje kunnen doneren voor stadsbewoners die het geld wel goed kunnen gebruiken. Een sympathiek initiatief, vindt Eva, die statiegeld sowieso een geweldig idee vindt. “Ik las pas in de krant dat een vader en dochter van het geraapte statiegeld op vakantie konden. Zelf merk ik op festivals als Lowlands en Down the Rabbit Hole, waar tegenwoordig ook op plastic drankbekers een vergoeding zit, dat statiegeld een wereld van verschil maakt. Vroeger kwam ik regelmatig met mijn rolstoel vast te zitten omdat de grond bezaaid was met plastic, nu kan ik gewoon lekker door.”
Na afloop trakteren we onszelf op een warme chocomel. Smaakte ook het plandelen nu naar meer voor Eva, of is het iets eenmaligs? "Nou, het geeft beslist een lekker gevoel: als je de rotzooi weghaalt, ligt het er weer mooi bij. Maar ik zou wel iets willen hebben waarmee ik de vuilniszak makkelijk aan mijn rolstoel kan hangen. En het mechanisme van de grijpstok zou voor mij omgekeerd fijner werken: dat de bek standaard gesloten staat in plaats van open. Nu heb ik een ontzettend handige vriend, dus wie weet kan hij dat fixen."
Samen in actie komen tegen zwerfafval is veel leuker dan alleen. Tijdens de Landelijke Opschoondag op zaterdag 23 maart kun je weer meehelpen om gezamenlijk de buurt op te schonen. Maak een opschoonactie aan op de onderstaande website.
Weet jij wat plandelen is? Plandelen is wandelen en tegelijkertijd zwerfafval opruimen. Je bent dus ...
Wist je dat ook je wandeloutfit van invloed kan zijn op de ecologische en sociale voetafdruk die we ...
Waar rook is, zijn peuken. Heel veel peuken, en helaas belanden veel daarvan op de grond en in de na...
Als duurzame ondernemer is Merijn Everaarts een echte topper. Of moeten we een echte dopper zeggen? ...
Ochtendstond heeft goud in de mond. En blikjes, flesjes en ander zwerfafval in de zak van Frouke en ...
Met #getwasted maakt Annelies alias De Groene Witte niet alleen Instagram wat mooier, maar straks oo...