Waar rook is, zijn peuken. Heel veel peuken, en helaas belanden veel daarvan op de grond en in de natuur. Eén dappere strijdster maakt daar wandelend korte metten mee: Het Peukenmeisje. Op 1 juli maakt ze er zelfs een (inter)nationale happening van, want dan is het PeukMeuk 2023 en worden overal sigarettenfilters geraapt én geteld.
Eerst even dit... Plandelaars winnen in Nederland steeds meer en gelukkig ook een steeds schoner terrein. In deze serie volgen we Anton Damen, alias de Plandelman, op zijn missie om wandelaars bewust te maken van de afvalberg. Hij ontmoet maandelijks een wandelaar die op zijn of haar manier positief bijdraagt aan de wereld. Samen gaan ze plandelen!
Niet alle superhelden dragen een cape. Sommigen herken je aan... hun tangetje? Dat moet Bernadette Hakken zijn die als het Peukenmeisje al jaren in actie komt om de degens (of vooruit: het tangetje) te kruisen met het meest venijnige stuk zwerfafval van allen.
De zo achteloos weggegooide sigarettenpeuk is niet alleen geen gezicht, het is vooral ongelooflijk giftig en vervuilend. Dat weet alleen niet iedereen, behalve als hij of zij Het Peukenmeisje tegen het lijf loopt, zoals vandaag rond een grote middelbare school. Een ietwat verwonderde docent, die toekijkt wat die dame nou toch uit de bosjes aan het plukken is, krijgt zo gratis bijles. Dat het sigarettenfilter wel op papier lijkt, maar voor een groot gedeelte uit celluloseacetaat bestaat. Plastic, in gewoon Nederlands. Een groepje studenten, paffend op een stoeprand, wordt ook wat wijzer, dankzij het inklap-uitklap informatiebord. Want behalve een tangetje -ideaal om klemzittende peuken tussen stoeptegels te wurmen- en een yoghurtbeker sleept Bernadette ook een houten bord mee. Daarop staat precies vermeldt wat Het Peukenmeisje allemaal raapt - en waarom.
En dan het mooie: het groepje rokers komt zelf in actie en begint spontaan mee te helpen met het rapen van de filters op de grond. Dat is het Peukenmeisje-effect. Op 1 juli is zij weer een van de motoren achter PeukMeuk, de actiedag waarop in heel Nederland peuken worden geraapt en geteld. "En in het buitenland. Dit jaar doen dertien landen mee. Van België tot Spanje, en in Duitsland gaan mensen in Denver en Michigan cigarette butts rapen." En niet alleen rapen, maar ook tellen. Vorig jaar was de actiedag in Nederland 'goed' voor zo'n 400.000 geregistreerde peuken. Dergelijke getallen maken hopelijk ook politiek indruk, zodat uiteindelijk een verbod wordt ingesteld. "Daar is trouwens ook de roker bij gebaat", legt Bernadette uit. "Want voor de gebruiker is roken met filter schadelijker dan zonder."
Een verbod zou dus een absolute win-win zijn. "Elke dag belandt alleen in Nederland een vuilnistruck vol aan peuken in de natuur." Maar Bernadette, hoe veel kwaad kan zo'n armetierig peukje dan? Klopt het dat een filter acht liter grondwater verontreinigt, zoals ik altijd zeg? "Nee. Dat zijn achterhaalde gegevens. Onderzoek van CE Delft concludeerde dat een peuk wel duizend liter water verontreinigd. Dat geloof ik eigenlijk wel, want jaren terug werd gemeten dat alleen de nicotine al 400 liter water verontreinigde. Als je bedenkt dat er naast plastic ook nog tal van andere gifstoffen in de filter zitten, dan is die duizend liter best aannemelijk.
Duizend liter? Oef. Dat betekent dat Peukenmeisje en Plandelman in een half uurtje eigenhandig een paar Olympische zwembaden hebben gered.
De vele acties, zoals op 1 juli, geven het Peukenmeisje moed. "Toen ik in 2008 begon, had niemand het over de plasticvervuiling van de peuk. Nu hoor ik het van alle kanten. Ook na deze PeukMeuk zijn we er nog niet; ik schat dat een verbod nog zeker vijf jaar weg is. Het vergt een lange adem, maar ik troost me met de gedachte dat het statiegeld op het plastic flesje ook tien jaar in beslag nam. Dus als het in 2028 eindelijk zo ver is, dan ben ik supertrots op wat we met zijn allen hebben bereikt."
Op zaterdag 1 juli is het PeukMeuk 2023. Plandelman transformeert zich dan in het Utrechtse Leidsche Rijn voor de gelegenheid tot Peukenplandelman en trakteert rapers die zich via info@plandelen.nl aangemeld hebben op een lunch! Ook in de rest van het land – en daarbuiten – zijn peukenrapers actief. Op deze plattegrond zie je waar.
Ochtendstond heeft goud in de mond. En blikjes, flesjes en ander zwerfafval in de zak van Frouke en ...
Wie in Someren opgroeit, wordt vrijwilliger bij óf de carnavalsvereniging óf de Kennedymars. Of alle...
Met #getwasted maakt Annelies alias De Groene Witte niet alleen Instagram wat mooier, maar straks oo...
Weet jij wat plandelen is? Plandelen is wandelen en tegelijkertijd zwerfafval opruimen. Je bent dus ...