Kooptips: welke regenjas voor de wandelaar?

Iedere wandelaar, zeker in Nederland, heeft een regenjas nodig. Met name als het hard of langdurig regent, moet de wandelaar op zijn regenjas kunnen vertrouwen. Uiteraard is een goede regenjas waterdicht, maar ook zo goed mogelijk ademend, lichtgewicht en lekker klein op te vouwen.

Wat er ook wordt beweerd, wie zich flink inspant en transpireert zal altijd last krijgen van condens aan de binnenkant van een ademende waterdichte regenjas. Zelfs het best ademende waterdichte materiaal en de allerduurste regenjas zijn onder die omstandigheden niet in staat om al het vocht snel door te laten en daardoor kan je toch langzaam nat worden aan de binnenkant. Ook als de buitenlaag van de jas doorweekt raakt (zie hieronder bij DWR-laag) neemt het ademend vermogen van een regenjas af.

Maar laten we het niet al te ingewikkeld maken: zonder goede regenjas kan een wandelaar niet veel doen in de regen. En liever wat transpiratievocht aan de binnenkant van je jas dan nat tot op het bot.

Er zijn er vast onder ons die bij het woord regenjas aan de gele, oranje of donkergroene oliejassen van PVC moeten denken. Zuidwester van hetzelfde materiaal erboven en klaar. Waterdicht, onverslijtbaar maar… absoluut niet ademend. Een regenjas is immers niet hetzelfde als een laag waterdicht plastic. Om te kunnen ademen moet de waterdichte laag van een regenjas van binnen naar buiten wél transpiratievocht kunnen doorlaten en andersom juist niet.

Een regenjas kan op twee manieren ademen: microporeus of hydrofiel. Microporeus betekent dat er ontelbare minuscule gaatjes in de stof zitten die te klein zijn om druppels door te laten, maar groot genoeg om waterdamp door te laten. Een hydrofiele laag is een aaneengesloten laag die vloeibaar water niet doorlaat, maar afzonderlijke moleculen wel. Deze bewegen naar de kant waar de vochtigheidsgraad en de temperatuur het laagst zijn. Dat is, vrijwel altijd, de buitenkant van de stof. Een hydrofiele laag is minder gevoelig voor vuil dan microporeuze laag.

Beide technieken, microporeus en hydrofiel, kunnen verwerkt worden in coatings of in membranen. Een coating kun je vergelijken met een soort verflaag die aan de binnenkant van de stof van de jas wordt aangebracht. Een membraan is een vlies dat onder de buitenstof (we spreken dan over een tweelaags membraan), of tussen de buitenstof en de voering (drielaags membraan) wordt geplakt.

Tot slot zorgt bij alle regenjassen een zogenaamde DWR-behandeling (durable water repellent) van de buitenkant er voor dat regendruppels vlot van die buitenkant afrollen (‘afparelen’). Bij een nieuwe jas kan je goed zien hoe dat werkt: regendruppels blijven mooi op de stof liggen, even schudden met je arm en ze vallen op de grond. Na verloop van tijd slijt die DWR-laag echter waarna waterdruppels in de buitenstof zullen trekken. De jas is dan niet lek, maar voelt toch koud en klam aan. Bovendien ademt de jas niet meer zo goed als voorheen.

Coatings blijken relatief zeer betaalbaar en je komt ze dus vooral in goedkopere regenkleding tegen. Helaas blijken nagenoeg alle coatings keer op keer kwetsbaar bij wasbeurten. Er zijn regenjassen die je om die reden absoluut niet mag wassen en er zijn ook regenjassen met een coating, niet per se goedkoop, die je na één foute wasbeurt (te heet of met een verkeerd wasmiddel) direct weg kunt gooien omdat ze totaal niet meer waterdicht zijn. Ook blijken coating minder schuurvast en duurzaam dan membranen. Op zich logisch want een verflaag is altijd kwetsbaar. Voor zwaar gebruik of gebruik onder een grote rugzak vallen coatings daarom af.

Een membraan is grofweg altijd duurzamer waterdicht dan een coating, zeker in de drielaags uitvoering waarbij hij verlijmd zit tussen een beschermende buiten- en binnenlaag. Vrijwel alle regenjacks met membranen kunnen probleemloos in de wasmachine en vaak ook in de droger. Een ongeoefend oog zal in de winkel aan een regenjas niet eenvoudig kunnen zien of het om een coating gaat of om een twee- of drielaags membraan. Vraag daarom bij twijfel altijd advies aan het winkelpersoneel en vertel duidelijk wat je met het jack van plan bent.

Hoe beter je in kunt schatten voor welk doel jij je regenjas gaat gebruiken, hoe kleiner de kans op een miskoop of op het uitgeven van teveel geld.

• Gebruik je de regenjas vooral tijdens het uitlaten van de hond, een dagwandeling (bos- of strandwandeling), een fietstochtje of het aanmoedigen van je favoriete sporter dan zal je zelden teleurgesteld worden in de prestaties van een betaalbare regenjas met een coating.
• Maak je als wandelliefhebber vooral (flinke) dagtochten met een lichte rugzak, dan is het tweelaags membraan een goede optie. Het membraan zit bij dit type regenjas rechtstreeks op de buitenlaag geplakt en kan (maar dat hoeft niet) aan de binnenkant beschermd worden door een loshangende voering. Speciaal voor de wandelaar zijn er in deze uitvoering wat langere parka-modellen met fijne steekzakken.
• Alleen de wandelaar die lang door de regenloopt met een zware rugzak op de schouders of in afgelegen gebieden volledig op zijn uitrusting moet kunnen vertrouwen, heeft een relatief prijzige regenjas met een drielaags membraan écht nodig.
• Tot slot zijn er ook nog zeer lichte tweelaags regenjacks (amper zakken, soms geen capuchon) die bedoeld zijn voor actieve sporters (hardlopers, mountainbikers). Voor een wandelaar biedt dit type te weinig comfort.

Een goede capuchon heeft een fijne klep die in de rand verstevigd is zodat de vorm behouden blijft. De capuchon moet ook in grootte verstelbaar zijn, zodat de klep niet voor de ogen kan zakken. Check voor aankoop of de gezichtsopening klein kan worden gemaakt zonder het zicht te verliezen, en of de capuchon goed met je hoofd meedraait.

Die mag best wijd zijn, als hij maar goed aangetrokken kan worden rond de nek op momenten dat het nodig is. Zo niet dan ontsnapt daar veel lichaamswarmte en sijpelt de regen naar binnen.

Met verstelbaar klittenband op de manchetten en verstelbaar elastiek in de zoom kun je het jack goed op het lichaam aan laten sluiten, zodat regen, wind en koude lucht er niet in kunnen komen. Of je kunt manchetten en zoom los gooien voor extra ventilatie.

Die moet waterdicht zijn of een overslag hebben. Is die overslag dubbel, dan zit het wel goed. Is hij enkel, dan moet hij met klittenband vast kunnen worden gezet. Alleen drukknopen zijn onvoldoende want de wind kan het vocht er dan doorheen blazen.

Met een rits afsluitbare zakken zijn altijd handig. Een goede flap over de ingang van de steekzak voorkomt inregenen en wie met een rugzak loopt doet er goed aan te checken of de heupband de toegang tot de zakken niet belemmert. Kijk in dat geval naar een regenjas met hoger geplaatste steekzakken.

Bij veel regenjassen zitten er onder de oksels ritsen (pitzips) voor extra ventilatie. Een absolute must is dit niet, maar besef dat qua ventilatie de allerbeste ademende stof niet op kan tegen een fijne openstaande rits.

Bestudeer voordat je gaat wassen echter eerst goed het waslabel! Vooral coatings zijn kwetsbaar bij wasbeurten en één foute wasbeurt kan desastreuze gevolgen hebben voor de waterdichtheid. Waslabels vertellen of de jas in de wasmachine mag worden gewassen (op 30 of 40 graden, nooit warmer) of op de hand in koud water. Het makkelijkst is natuurlijk de wasmachine. Check daarom vóór aanschaf of hij daarin mag en zo niet, overweeg dan een andere regenjas.

Gebruik vervolgens nooit een poederwasmiddel (dat verhoogt de kans op zeepresten) of wasverzachter. In de supermarkt voldoet een speciaal wolwasmiddel zoals Robijn Wol&Fijn goed. In buitensportwinkels kun je wasmiddelen zonder onnodige toevoegingen krijgen die speciaal voor regenkleding zijn bedoeld. Waar je de jas ook mee wast: in alle gevallen moet je het na afloop goed uitspoelen.

Intensief gebruik en wasbeurten zorgen uiteindelijk hoe dan ook voor slijtage van de DWR-laag aan de buitenkant van de jas. Waterdruppels rollen niet meer van de stof af en zullen deels in de buitenstof trekken. In het begin kan het strijken (op één bolletje) van de buitenstof of een droogtrommelbeurt helpen de DWR-laag opnieuw te activeren, mits het waslabel aangeeft dat dit is toegestaan. Is dit niet het geval, of heb je dit al een paar keer gedaan en werkt dit niet meer, dan wordt het tijd voor herimpregnatie.

Voordat je hieraan begint moet je ervoor zorgen dat de jas schoon is. Goede impregneermiddelen vind je bij een outdoor- of buitensportwinkel, waar je kunt kiezen tussen een inwasmiddel of een spray. Die laatste is omslachtiger maar geeft het beste resultaat. Na een impregneerbeurt parelen waterdruppels weer prima af en je jas ziet er nog net zo uit als voorheen.

Over de milieu-effecten van het opnieuw impregneren valt nog wel iets te vertellen. De oorspronkelijke DWR-laag op een regenjas is nog vaak (maar niet meer altijd) op fluorcarbonbasis, wat inmiddels geldt als milieuonvriendelijk. Impregneren met een fluorcarbonmiddel gaf altijd de beste resultaten, maar met de kennis van tegenwoordig is het beter een impregneermiddel op water- of alcoholbasis of voorzien van het Bluesign-label te gebruiken.

Weinig wandelaars zijn lyrisch over hun regenbroek. Je trekt hem alleen aan als het écht regent en hij moet je minimaal droog houden tot aan je schuilplaats. Maar pas op: wacht niet te lang met aantrekken want een natte wandelbroek onder je regenbroek droogt slecht. Stevigheid (schuurvastheid) is minder belangrijk want er wordt vooral in gewandeld en amper op gezeten of mee geklommen. Op de fiets komt zo’n regenbroek overigens ook van pas. Pasvorm en instap spelen een ondergeschikte rol, hij moet vooral licht, klein en betaalbaar zijn. Merken met prima regenbroeken voor een redelijke prijs zijn o.a. Agu, Regatta en Dare2B.

Voor wie een wandeltocht maakt over een redelijk gebaand pad vormt een poncho een te overwegen alternatief. Ze zijn er vanaf zo’n € 30 en kunnen desnoods worden gecombineerd met beenpijpen (vanaf € 18). Poncho’s ademen heel goed maar bedenk wel dat ze het zicht op de grond belemmeren, waardoor je niet altijd kunt zien waar je je voeten neerzet.

Bekende microporeuze coatings zijn o.a. MPC van Tenson, Poray van Agu en Isolite van Regatta. Hydrofiele coatings zijn o.a. Hydrodry van Sprayway en Aquafoil van Berghaus. Het bekendste microporeuze membraan is Gore-Tex dat meerdere uitvoeringen kent. De duurzaamste uitvoering is het drielaags Gore-Tex Pro Shell, terwijl tweelaags Gore-Tex Paclite lichter en interessanter is voor de meeste wandelaars. Andere microporeuze kwaliteitsmembranen zijn eVent, Neoshell, Ceplex Advanced (Vaude) en OutDry Extreme (Columbia). Voorbeelden van hydrofiele kwaliteitsmembranen zijn Dermizax NX (o.a. Bergans) en Pertex Shield+ (o.a. Rab). Een zeldzame mix van coating en membraan is H2No (Patagonia).