Vroeger waren deze plekken ontoegankelijk, maar in veel groeves zijn de afgravingen inmiddels verleden tijd. Het zijn nu natuurgebieden waar bijzondere flora en fauna ongestoord kunnen gedijen. Wandel mee en get into the groeves!
In groeves zijn vele waardevolle bodemschatten gewonnen, zowel aan de oppervlakte als ondergronds. Grind, klei, zand, kalksteen (mergel), steenkool, bruinkool, vuursteen, veen, noem maar op, het werd allemaal afgegraven in groeves. Hierdoor zijn we heel veel te weten gekomen over de ontstaansgeschiedenis van het betreffende gebied, via fossielen en andere vondsten. En de delfstoffen waren op hun beurt waardevol voor de bouw van huizen of als brandstof of bemesting stof.
Sommige groeves hebben wel wat weg van een prehistorische grot! Waar ze vroeger alleen van een afstandje te bewonderen waren, kun je er nu soms zelfs in verdwalen, met bijzondere natuur om je heen.
Wandel dwars door de voormalige kalksteengroeve van de ENCI en overwin flink wat hoogtemeters tijdens deze wandeling. De ENCI-groeve is als een historische tijdreis. De groeve legt miljoenen jaren aan geschiedenis bloot. Letterlijk, want tijdens de afgravingen van het kalk, of mergel, zijn er meerdere fossiele dinosauriërs gevonden. In de tijd van de oude Romeinen werd mergel al gebruikt, maar de winning kwam pas echt op gang in de Middeleeuwen, toen blokbrekers mergel uitgroeven voor woningbouw. Dit heeft geleid tot uitgebreide gangenstelsels onder de grond, waar je tijdens deze wandeling meerdere keren sporen van ziet. In 2018 werd de winning van mergel in de ENCI-groeve aan banden gelegd en sindsdien herstelt de natuur hier langzaam. Verwonder je over het azuurblauwe water in de groeve, ontdek bijzondere en zeldzame planten, die eindelijk weer de ruimte krijgen, en wie weet spot je de oehoe of de vleermuizenkolonie.
Wandeltip: Wandeling Groeve Sint Pietersberg (7 km)
Wie weet spot je de oehoe of een vleermuizenkolonie
De steengroeve van Winterswijk wordt ook wel de mozaïekvloer van Nederland genoemd. De bodemsamenstelling is, geologisch gezien, één van de rijkste van Nederland. Door de kalksteenwinning zijn miljoenen jaren oude aardlagen zichtbaar. Niet gek dat hier dan ook veel fossielen van planten en dieren gevonden zijn. Tot botten en pootafdrukken van dinosauriërs aan toe.
Eén van de drie groeves is nog in gebruik voor de winning van kalk. De andere twee groeves zijn teruggegeven aan de natuur en nu beschermd natuurgebied. De steengroeves zelf zijn, vanwege veiligheidsredenen, niet toegankelijk. Maar vanaf de omringende wegen kun je wel de groeves inkijken. Vergeet je verrekijker niet mee te nemen, want hier nestelt de oehoe. Misschien vang je een glimp van deze uil op.
Wandeltip: Wandeling Scholtenpad dagwandeling C (9,3 km) voert je langs de steengroeves. Wijk iets van de route af om net wat meer van de groeves te kunnen zien. Of plan je eigen route met het wandelnetwerk met knooppunten G15, G19 en G84.
Wie verwacht er nu groeves op de Brunssummerheide? Toch kom je tijdens deze wandeling langs meerdere groeves, al zul je ze niet direct als zodanig herkennen. De Koffiepoel, waar de wandeling begint, is een overblijfsel van de bruinkoolwinning. Het meertje verder op de route is een oude grindgroeve. De Sigrano zilverzandgroeve is nog in bedrijf en je hebt een wijds uitzicht over de groeve vanaf het pad. Ook bevindt zich hier een oude mijnsteenberg van voormalige mijn Oranje Nassau IV.
Wandeltips: Wandeling Brunssummerheide (17 km) en een paar kortere routes van Natuurmonumenten via de onderstaande button.
Het Limburgse landschap heeft zich miljoenen jaren geleden gevormd en op meerdere plaatsen liggen de geologische schatten direct aan je voeten. Deze wandelroute voert je langs twee oude groeves. In de Heimansgroeve, nabij Vaals, werd leisteen gevonden. Ook de Cottessergroeve is herkenbaar in het landschap. Beide groeves zijn onder leiding van een gids te bezoeken. De wandelroute biedt nog meer pareltjes, zoals diverse grote zandstenen, ooit meegevoerd door de Maas, en een vuursteenafzetting.
Wandeltip: Wandelroute geologische schatten in het Geuldal (10 km)
Wie over de A12 van Utrecht naar Arnhem rijdt kan het niet ontgaan: een gapend gat direct langs de snelweg met een opvallend eiland met grote zwerfkeien in het meer. Deze voormalige zandgroeve van de NS is tegenwoordig een natuurgebied en wandelaars kunnen hier genieten van de rust. Ja, zelfs met een snelweg op worpafstand! Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug heeft twee wandelroutes uitgezet, die met elkaar zijn te combineren. De korte route van 3 kilometer gaat de Zanderij in. Wil je rond het water lopen? Ga dan onderaan de trap linksaf in plaats van rechtsaf.
Wandeltip: Wandeling de Zanderij (3,2 km)
De afgraving van bruinkool veroorzaakt een enorm litteken in het landschap
De bruinkoolwinning in Duitsland, vlakbij Aken, staat flink onder druk. De afgraving van bruinkool veroorzaakt een enorm litteken in het landschap, waarbij natuur en dorpen moeten wijken. De bruinkoolgroeve van Hambach is met een diepte van 399 meter onder het oppervlakte de diepste en grootste groeve van Duitsland en nog steeds actief. Als de afgravingen hier gedaan zijn, wordt het enorme gat gevuld met water en wordt het het één na grootste meer van Duitsland. Maar zo ver is het nog niet.
Het noordelijke deel van de groeve, nabij Hambach, is ondertussen teruggegeven aan de natuur en biedt een verscheidenheid aan wandelingen door een bosrijk gebied met veel hoogteverschillen. Vergeet niet het Uitkijkpunt Goldene Aue te bezoeken voor een blik in de actieve groeve. Mooi? Het is maar net hoe je het bekijkt. Indrukwekkend is het wel.
Wandeltips: een aantal wandelingen van verschillende lengte is te vinden op Komoot.
Hoe zoek jij verkoeling tijdens een warme dag of droogte tijdens een regenbui? Zoek het eens ondergr...
Veel forten in Nederland liggen midden in de natuur. Dat maakt ze het ideale uitgangspunt voor een m...
De oeroude subtropische krijtzeebodem treedt in Zuid-Limburg aan de oppervlakte en maakt zo ruim 70 ...
De natuur is prachtig, maar kan ook spannend en mysterieus zijn. Maak kennis met legenden, mythes, w...
Padcoördinator Yolande de Boer vertelt over haar favoriete wandeling op het Limburgse Krijtlandpad.