Ben je lekker aan genieten van je wandeling in de natuur, dan kun je zomaar vergeten dat je een actief deelnemer bent aan het verkeer. Wat zijn eigenlijk de verkeersregels in een bosgebied? Hoe ga je bijvoorbeeld om met mountainbikers en ruiters op je pad? Wandel.nl zet het voor je op een rijtje.
De meeste mensen zijn wel bekend met de verkeersregels binnen de bebouwde kom. Maar hoe zit het met de regels voor wandelaars in het bos? Na het afschaffen van de Verkeerswet in 1993 zijn de regels voor wandelaars versoepeld. Links of rechts wandelen op de weg is afhankelijk van de verkeerssituatie en naar eigen inzicht. Daarnaast kun je met deze tips je eigen veiligheid vergroten.
In de meeste recente editie van ons Magazine Wandel.nl (september 2022) kun je lezen dat wandelaars, hardlopers, ruiters en mountainbikers elkaar regelmatig tegenkomen en dat dit tot irritaties en zelfs ruzies kan leiden op de bospaden. Maar is dat wel nodig? Als we een beetje (meer) rekening houden met elkaar en wat meer begrip naar elkaar tonen, komen we al heel ver.
In samenwerking met Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, LandschappenNL, Atletiekunie, Koninklijke Nederlandse Hippische Sportfederatie (KNHS), Wandelnet, Sportvisserij Nederland en NTFU Wielersportbond ontwikkelde Koninklijke Wandelbond Nederland (KWbN) een Buitencode met vijf regels voor sporters in de natuur. Lees hieronder hoe je deze code in de praktijk kunt brengen, met daarbij een paar extra tips.
We willen allemaal zoveel mogelijk van buiten genieten. De één doet dat door met een wandelmaatje op pad te gaan om de week door te nemen, een ander doet dat in stilte. Houd er rekening mee dat je niet de enige bent in het bos en dat niet iedereen zit te wachten op luid gelach of geschreeuw van kinderen. Probeer je eigen volumeknop een beetje terug te draaien. Daar doe je je medebosgebruikers en de dieren die er leven ook een plezier mee.
Hoeveel prullenbakken er ook geplaatst worden en hoeveel aandacht er ook is voor het schoonhouden van de natuur, nog steeds vind je veel zwerfafval in de natuur. Een grote irritatie. Niet alleen voor andere bosgebruikers, maar ook voor de beheerders. Rondzwervend afval is een doorn in het oog, het is vervuilend en kan ook een gevaar opleveren voor de dieren. Laat afval daarom achter in de prullenbak of neem het gewoon even mee naar huis en gooi het daar weg. Tip: neem altijd een zakje mee om jouw afval tijdelijk in te bewaren.
Veel natuurgebieden of particuliere landgoederen kennen een aantal toegangsregels. Zo zijn deze gebieden vaak alleen toegankelijk tussen zonsopkomst en zonsondergang en horen honden aan de lijn. Ook het gebruik van paden valt onder deze regels. Omdat de natuur geliefd is bij veel gebruikers, zijn er steeds meer ontwikkelingen gaande in deze gebieden. Er worden mountainbikeroutes aangelegd, er zijn ruiterpaden en fietspaden en daar tussendoor slingeren zich ook nog de wandelpaden. Zorg dat je weet wat je tegen kunt komen als je ergens gaat wandelen. Zeker als je ergens gaat wandelen waar je nog niet eerder geweest bent. Niet overal gelden namelijk dezelfde regels. In het ene gebied is een mountainbikepad verboden voor wandelaars, zoals in de Loonse en Drunense Duinen, terwijl je op Landgoed Den Treek-Henschoten op de Utrechtse Heuvelrug de paden soms deelt. Als je een gemarkeerde wandelroute loopt, ben je bijna verzekerd van een veilige mtb- en paardvrije wandeling, maar kunnen paden elkaar wel kruisen.
De markering van de diverse paden is over het algemeen vrij helder en tref je vaak op een informatiebord bij de entree of een parkeerplaats van een natuurgebied. Ruiterpaden worden meestal aangegeven met een hoefijzer of een paardje op een paaltje en een mountainbikepad met een plaatje van een driehoekje met daaronder twee rondjes (als een versimpeld fietsje) op een paaltje.
Over het algemeen kunnen de verschillende gebruikers hun eigen routes volgen en kom je elkaar enkel tegen bij een kruising, of een gedeeld pad. Let bij een kruising dan ook altijd even op of je geen andere (snellere) bosgebruikers kruist, zoals mountainbikers en ruiters.
Als je een pad deelt met andere gebruikers, zorg dan dat je achter elkaar wandelt. Misschien niet zo gezellig, want het praat wat lastiger, maar zo geef je achteropkomende en tegemoetkomende bosgebruikers wel de mogelijkheid om je te passeren. Blijf daarbij ook zoveel mogelijk aan de rechterzijde van het pad lopen, zodat de linkerkant vrij blijft om elkaar te passeren.
Voor mountainbikers geldt dat ze bij het passeren vaart minderen en bellen of groeten om te laten merken dat ze eraan komen.
Het kan ook gebeuren dat je ruiters of een aangespannen combinatie tegenkomt. Ruiters en menners maken over het algemeen gebruik van ruiterpaden, die speciaal voor hen zijn gemarkeerd. Voor veel ruiterpaden geldt ook dat deze niet toegankelijk zijn voor wandelaars. Toch kan het gebeuren dat je onverhoopt op een ruiterpad komt als je bijvoorbeeld een route van Komoot volgt of vrij gaat struinen. Ruiterpaden kenmerken zich vaak doordat het brede zandpaden zijn. Mocht je ruiters of menners tegenkomen, geef ze dan de ruimte om te passeren door even in de berm te stappen. Zij hebben voorrang. Ga je niet verstoppen, maar zorg dat je zichtbaar bent voor het paard. Een paard is een vluchtdier en kan schrikken als het je plots achter een boom vandaan ziet komen.
Wist je dat een ruiter vaak expres op het midden van het pad loopt? Dat doet hij om te laten merken dat hij op een jong of schrikachtig paard zit. De meeste ruiters bewegen hierbij de arm op- en neer. Passeer deze ruiter dan in een rustig tempo.
Niets zo simpel als even een vriendelijke begroeting als je andere bosgebruikers tegenkomt. Vaak krijg je hier een glimlach en een groet voor terug. Sterker nog, het kan leiden tot leuke gesprekken als je andere wandelaars of sporters tegenkomt bij een rustpunt, een plattegrond of informatiebord.
Gebeurt er iets wat niet door de beugel kan, spreek de ander dan aan op zijn of haar gedrag. Hoe moeilijk dit vaak ook is. Iemand die zijn rommel laat slingeren doet dit misschien niet bewust en is blij dat je hem of haar attendeert dat er iets uit de rugzak valt. Vaak is het ook niet de boodschap die tot irritatie bij de ander leidt, maar de manier waarop iets gezegd wordt. Blijf daarom vriendelijk en respectvol.
Hetzelfde geldt als jij wordt aangesproken op je gedrag als je je op een pad begeeft, dat eigenlijk niet voor wandelaars toegankelijk is, zoals mountainbikepaden of ruiterpaden. Heel soms krijg je dan een snauw, maar weet ook dat dat vooral gebeurt omdat de ander schrikt of omdat het al veel vaker is gebeurd. Best begrijpelijk, dus.
In de september-edities van Magazine Wandel.nl, Paard & Sport en Fietsport is een gezamenlijk artikel gepubliceerd waarin Dewi Bergman (voorzitter TREC Club Nederland), Bart Brentjes (voormalig Olympisch Kampioen MTB) en Wanda Catsman (Wandeltrainer) bespreken hoe je botsingen en irritaties in de natuur kunt voorkomen. Lees het hele artikel hier.
Wil je meepraten over dit onderwerp? Deel jouw ervaringen door een mailtje te sturen naar redactie@wandel.nl o.v.v. 'Verkeersregels voor wandelaars'. Mogelijk kunnen we jouw tip toevoegen aan dit artikel of er een vervolg over schrijven.
Bart Brentjens is oud-Olympisch kampioen mountainbiken, Wanda Catsman is professioneel wandeltrainer...
Wandelaars ergeren zich er mateloos aan: witte hoopjes papier in het bos achter een boom of tussen d...
In je eentje wandelen kan heel prettig zijn. Je komt helemaal tot rust, kunt je gedachten op een rij...
Als je ergens wandelt waar geen stoep is, moet je als wandelaar op het fietspad of op de weg lopen. ...
Hoe kun je zo veilig mogelijk wandelen in het verkeer? Wandel.nl geeft je een paar adviezen.