Misschien is het je al opgevallen tijdens je wandeling in de uiterwaarden: hier en daar zie je bordjes staan met informatie over de kwetsbare natuur in het wandelgebied. Zo ook in de Veluwe-Rand. We vroegen aan boswachter Silvia Blom van Staatsbosbeheer wat dit betekent voor wandelaars en voor de natuur.
In de maandelijkse rubriek 'Wandelen, natuurlijk!' nemen we je mee langs actuele natuuronderwerpen voor wandelaars, samen met de boswachters van Staatsbosbeheer. We gaan samen onderzoeken hoe wandelaars kunnen bijdragen aan een rijkere natuur.
Uitgestrekte uiterwaarden, bossen, rietkragen, randmeren en weidevogelgebieden; de Veluwe-Rand heeft een heel divers landschap. We gaan de periode tegemoet waarin de planten in bloei komen, de vogels broeden en de zoogdieren jongen krijgen. Daarom vragen we aan de boswachter in dit gebied waar wij als wandelaars dan rekening mee kunnen houden.
“De natuur is nu heel kwetsbaar en de dieren hebben hun rust en ruimte nodig”, vertelt Silvia. “Van 15 maart tot 15 juli is het broedseizoen. De natuur is dan echt een kraamkamer.” Silvia’s werkgebied strekt uit van de Neder-Rijn tot aan de IJssel, de bossen van Renkum, Doorwerth, Wageningen en de Veluwse randmeren.
Sommige vogels hebben de komende periode een rustige omgeving nodig. Silvia: “Het verschilt per gebied welke vogels er broeden en hoe laag bij de grond ze hun nestje maken. Je hebt specifieke rietvogels, zoals de kleine karekiet, die aan een aantal rietstengels zijn nest vastmaakt en de rietzanger doet dat laag boven de grond. Sommige vogels broeden juist op de grond tussen het riet. Dan zoeken ze een wat vochtigere grond, maar wel tussen het gras of riet. Het porseleinhoen, de graspieper en de blauwborst doen dat bijvoorbeeld. De kans dat je die vogels ziet, is dus vrij klein. Die willen niet vol in het zicht zitten. De fuut en de meerkoet zie je wel wat sneller. In het broedseizoen is het belangrijk dat ze hun eitjes beschermen en niet hun nest verlaten, daarom hebben ze die rust nodig.”
Wanneer een hond door het riet rent, is dat verstorend voor broedende vogels
Het is dan ook niet zo gek dat de hulp van wandelaars hiervoor wordt ingeschakeld. “Een vogel die laag bij de grond of op de grond broedt, is erg gevoelig voor verstoring. Voor de dieren is het belangrijk dat wandelaars op de aangewezen route blijven en dat ze hun hond aan de lijn houden in het gebied waar deze mee mag. Wanneer een hond door het riet rent of loopt en in het water gaat, is dat namelijk verstorend voor de broedende vogels. Als een vogel zijn nest van schrik verlaat, kan het zo zijn dat-ie niet meer terugkomt en zo kunnen de eieren verloren gaan. Honden zijn op veel plekken welkom, maar wel aan de lijn”, zegt Silvia.
In de Wageningse Bovenpolder is Staatsbosbeheer bijvoorbeeld bezig om de kwartelkoning, een zeldzame vogelsoort, terug te krijgen in het gebied. “We willen heel graag dat de kwartelkoning weer komt broeden in dit gebied, omdat ze zo zeldzaam is. De polder is er geschikt voor, dus we hopen dat ‘ie terugkomt. Mede daarom sluiten we een deel van het gebied in het broedseizoen af. Zodat er rust is voor de vogel.”
Om wandelaars tegemoet te komen, sluit Staatsbosbeheer niet het hele gebied af. Het is belangrijk dat mensen vanuit de stad de natuur in kunnen. “De route bij Wageningen hebben we zo gemaakt dat je altijd een wandelrondje kunt maken, ook al is een deel in het broedseizoen dicht. Deze brengt je dan een stukje over de Grebbedijk, waarna je het gebied weer in kan”, zegt Silvia.
Bij de IJssel zijn er drie gebieden die tijdens het broedseizoen tijdelijk dicht zijn en waar je dus tijdelijk niet kunt wandelen. Dat zijn de Cortenoever, de Vorchterwaarden en de Rammelwaard. “Daar zitten veel reeën en vogels broeden er volop. We zijn altijd te gast bij de dieren, daarom gunnen we ze hun ruimte”, zegt Silvia. “Wandelaars kunnen uitwijken naar de bossen of naar het Achterhoekse deel van de IJsselgebieden. Op de website van Staatsbosbeheer staan alle routes beschreven.”
“Wandelaars zijn ook in het broedseizoen van harte welkom in de andere gebieden op de Veluwe-Rand, maar kijk wel even wat de regels per gebied zijn. Je bent op bezoek, dus laat geen afval achter. Vogels zien dit soms aan als voer voor de jongen, en dat wil je niet. Wees welkom, maar ga respectvol met de natuur om. En: als je de kans krijgt, spot dan een van de vele vogelsoorten die er in de uiterwaarden leven. De ijsvogel is mijn lievelingsvogel, het blijft speciaal, hoe vaak ik ‘m ook zie. Ook de zwaluwen die over het water scheren, is een prachtig beeld. Geniet daar vooral van.”
Het broedseizoen komt eraan, vanaf 15 maart. Dat betekent dat je tijdens jouw wandeling in de natuur...
Wandel.nl zet de mooiste wandelroutes langs rivieren voor je op een rij. Van Maas tot Rijn.
Als je de juiste wandelroute uitkiest, dan kan het voelen alsof je de hele Veluwe voor jezelf hebt. ...
Neem jij tijdens een wandeling de tijd om goed om je heen te kijken? Vogelaar Arjan Dwarshuis doet n...
Bossen, heidevelden, stuifzandvlakten, de Veluwe kent oneindige mogelijkheden voor mooie wandelingen...