Direct naar de content Direct naar de hoofdnavigatie Direct naar de footer
Route

Smaakmakers in het landschap: 12x wandelen langs kastelen

Op maandag 29 mei is het niet alleen Tweede Pinksterdag maar ook de Dag van het Kasteel. Waar ga jij een wandeling maken langs bijzondere kastelen en over sfeervolle landgoederen? Bekijk nu de leukste wandeltips door het hele land.

Kasteel de Haar
Kasteel de Haar, Haarzuilens, Utrecht

Kastelen met een slotgracht, kantelen en piepkleine raampjes waar prinsessen met lange vlechten uit hangen. Een sprookje? Nee hoor. Dit soort magische plekken vind je, op de prinsessen na, in bijna iedere provincie. Wandel.nl tipt twaalf bijzondere kastelen en landgoederen in omgevingen waar het ook nog mooi wandelen is. De geselecteerde kastelen zijn opengesteld (meestal wel met een toegangskaartje) en hebben tuinen en parken waarin je al wandelend je fantasie kunt laten fladderen.

Mooi, ludiek, eeuwenoud of juist piepjong

Het mooiste kasteel uit de lijst is misschien wel Kasteel De Haar in Utrecht; de twee ludiekste zijn Kasteel De Keverberg (wat een creativiteit!) en het onaffe kasteel van Almere waar het groen tot in de neusgaten van het gebouw haar weg heeft gevonden. Waarom juist dit kasteel? Omdat het iets zegt over de rijkdom en het doorzettingsvermogen dat er nodig moet zijn geweest om al die ándere kastelen te bouwen. Oeroude kastelen, met stevige fundamenten, overlevers van de tijd en nog steeds smaakmakers in het landschap. Veel plezier met ontdekken!

Kasteel Radboud
Kasteel Radboud, Medemblik, Noord-Holland

1. Kasteel Radboud in Medemblik (Noord-Holland) - Oude schuilplaats van de Nachtwacht

Het dertiende-eeuwse Kasteel Radboud is het kasteel waar op 4 september 1939 Rembrandts Nachtwacht buiten bereik van bommen en granaten werd opgeborgen, voordat het schilderij in mei 1940 naar een bunker in de duinen bij Castricum verhuisde. Het toppunt van veiligheid dus, deze dwangburcht die in 1288 werd gebouwd in opdracht van graaf Floris V. Het doel? De Friezen op afstand houden en de net onderworpen West-Friezen bedwingen.

Slot Loevestein
Slot Loevestein, Poederoijen, Gelderland

2. Slot Loevestein in Poederoijen (Gelderland) - Mee met de kist van Hugo de Groot

Slot Loevestein ligt in de uiterwaarden van de Waal. Veerboten verbinden de veertiende-eeuwse burcht met Woudrichem en Gorinchem. Rondom het slot ligt natuurgebied het Munnikenland, waar je vrij kunt struinen tussen grote grazers en met uitzicht op de machtige rivieren. Slot Loevestein was in het verleden onderdeel van de Hollandse Waterlinie en deed dienst als staatsgevangenis. De bekendste gevangene was Hugo de Groot, die op 22 maart 1621 in een boekenkist ontsnapte en naar Parijs vluchtte. Het begin van zijn vluchtroute kun je nawandelen via het Hugo de Groot Pad (naar Antwerpen in 7 etappes, 118,5 km). Of kies voor de Mooiste Routes-rondwandeling Munnikenland (14 km).

3. Kasteel Heeswijk in Heeswijk-Dinther (Noord-Brabant) - IJsvogeltje in de gracht

In het stroomdal van de rivier de Aa vind je Kasteel Heeswijk, een handig startpunt voor wandelingen door de omringende Brabantse bossen en velden. Zo'n duizend jaar geleden bestond deze omgeving uit moerassen, waar middenin waterburcht Heeswijk werd gebouwd. Lange tijd was deze simpele, maar sterke vesting bij ‘s-Hertogenbosch niet in te nemen. Daarna groeide die uit tot een kasteel waar zelfs de Franse Zonnekoning, Lodewijk XIV, te gast was, hoewel een ongenode. Het koetshuis van Kasteel Heeswijk is omgebouwd tot brasserie en de kasteelgracht is het domein van een ijsvogeltje.

De wandelroutes over het landgoed voeren door bossen en langs velden die worden doorsneden door de kronkelende Aa, zoals de rondwandeling van abdij naar kasteel (11 km) en de korte wandeling door het stroomdal van de Leijgraaf vanaf Natuurpoort Kasteel Heeswijk (4,7 km).

Kasteel Heeswijk
Kasteel Heeswijk
Kasteel De Keverberg
Kasteel De Keverberg, foto: Dick Holthuis

4. Kasteel De Keverberg in Kessel (Limburg) - Het modernste kasteel van Nederland

De oorsprong van Kasteel De Keverberg – fraai gelegen in de uiterwaarden van de Maas – dateert van het jaar 950, toen de tolrechten aan de graven van Kessel werden toegekend. Maar de burcht werd belegerd en platgebrand. Niet meer dan een ruïne bleef over. Bovendien zou het er spoken. De geest van de verdronken kasteelheer Baron Frits van Keverberg waart volgens geruchten nog steeds rond ondanks ingrijpende moderniseringen. In 2015 werd De Keverberg gerestaureerd. Het kreeg een compleet nieuwe top en nu ligt het 'modernste kasteel van Nederland' te stralen. Vooral bij schemer als de glazen top gehuld gaat in alle tinten licht.

Vanaf het informatiepunt aan de voet van De Keverberg starten diverse wandelingen: ‘Het land van Kessel aan de overzijde’ (ca. 6 km) en route 1130 van Wandelgids Zuid-Limburg (10, 8 of 6 km). Of plan je route zelf via Wandelnetwerk Noord- en Midden-Limburg.

5. Kasteel de Haar in Haarzuilens (Utrecht) - Groot en romantisch

Kasteel de Haar wordt wel Nederlands mooiste kasteel genoemd. Sowieso is het het grootste. Dus kun je lekker rondstruinen door de tuinen en het park (toegang € 7,-) rond het kasteel. Niemand die je in de weg loopt in het 55 hectare grote gebied. Je vindt er een doolhof, een hertenkamp, een romantische overdekte brug en een picknickweide (tip!). Het neogotische, dertiende-eeuwse kasteel werd eind negentiende eeuw gerestaureerd door de beroemde architect Pierre Cuypers (Rijksmuseum, Amsterdam Centraal). Niemand minder dan Michael Jackson en Brigitte Bardot waren te gast in De Haar. Via de kasteeltuinen voeren wandelingen door het jonge Parkbos de Haar (2015) en naar het pittoreske dorp Haarzuilens.

Je kunt bijvoorbeeld het rondje Haarzuilens (6,6 km) lopen. Langer is de Groene Wissel Maarssen tussen stations Maarssen en Vleuten (10 km), met onderweg biologische lekkernijen bij Gasterij Wielrevelt, oude akkertjes en tot slot het gezellige centrum van Vleuten.

Kasteel de Haar
Kasteel de Haar

6. De Menkemaborg in Uithuizen (Groningen) - Tuinen met veel extra's

Doodstil is de naam van een piepklein gehucht. En doodstil is ook de uithoek waarin het ligt: Noordoost-Groningen. Vanaf Doodstil is het twee kilometer wandelen naar het dorp Uithuizen, waar de Menkemaborg wat leven in de brouwerij brengt. In dit steenhuis uit de veertiende eeuw krijg je een idee van het leven op een Groninger borg in de achttiende eeuw. De vertrekken zijn ingericht alsof de bewoners zo terug kunnen komen. En de tuinen herbergen veel extra's: een lusthof met theehuis, een zonnewijzertuin, een groot doolhof, een fruithof met oude fruitrassen plus een keukenhof, waarin vergeten groenten en kruiden worden verbouwd. De rozentunnel is in juli, de bloeitijd, op haar allermooist. De Menkemaborg is vanaf 1 maart te bezoeken.

Wandelaars zullen genieten van het schitterende terpkerkje in Zandeweer, de voetpaden langs de Eppenhuister- en Meedstermaar en de paar fraaie bossen. Gevulde bidon mee, want behalve in Uithuizen is er onderweg geen horeca te vinden. Aanwezige routes: langs verschillende Groninger borgen, wandelen rond de Menkemaborg (4,5 km) en rondwandeling bij Uithuizen (15,1 km).

 

De Menkemaborg
De Menkemaborg
Het Arendsslot
Het Arendsslot

7. Het Arendsslot in 's-Heer Arendskerke (Zeeland) - Jong en duurzaam kasteeltje

In ‘s-Heer Arendskerke (‘Sraskerke’ in de volksmond), een klein dorp in hartje Zeeland, staat Nederlands jongste kasteeltje. Het wordt omringd door bos en weide en heeft een boomgaard, een slotgracht en etagetuinen, waardoor het lijkt alsof het Arendsslot al jarenlang bestaat. Niets is minder waar: tot 2009 stond hier, op het topje van een zandkreekrug, nog een jarenzeventigbungalow. In korte tijd is het door de familie Bosman omgetoverd tot een eenentwintigste-eeuws, duurzaam opgetrokken kasteeltje. Het heeft een orangerie en een boomgaard waar eind april de appel- en perenbomen in bloei staan. Ook fijn: het kersverse kasteeltje ligt ingeknoopt in Wandelnetwerk Zuid-Beveland. Je kunt alle kanten op en je eigen route samenstellen. Wil je het Arendsslot bezoeken, dan kun je een persoonlijke afspraak maken bij de familie.

Bestaande wandelroutes: door het Poelbos en ‘s-Heer Arendskerke (12 km) en het Jacoba van Beierenpad (6,8 km) bij 's Heer-Hendrikskinderen.

8. Kasteel Hackfort in Vorden (Gelderland) - Met moestuin en brasserie

Vorden ligt in de Achterhoek, middenin een coulisselandschap van bossen, akkers, hagen, houtwallen en indrukwekkende rietgedekte boerderijen. In dit landschap ligt ook het 735 hectare grote eeuwenoude landgoed Hackfort. Het heeft een bospark met stinzenplanten, een watermolen en een koetshuis en wie oplet ziet regelmatig reeën. Fijn start-/eindpunt van allerlei wandelroutes is brasserie de Keuken van Hackfort, die de ingrediënten voor hun gerechten uit de moestuin van het kasteel haalt. Deze eeuwenoude moestuin staat vol bloemen, fruit en vergeten groenten als palmkool, snijbiet en kardoen. Op het landgoed vind je het dertiende-eeuwse kasteel Hackfort dat na verwoesting door de Spaanse troepen in 1600 werd herbouwd. Eind achttiende eeuw werd het kasteel omgetoverd tot landhuis. Toen de laatste bewoonster, barones van Westerholt van Hackfort, in 1981 overleed, kwam het landgoed in handen van Natuurmonumenten.

Je kunt kiezen uit meerdere wandelingen in en rondom het landgoed, zoals de Mooiste Routes-rondwandeling Land van Hackfort (7 of 16 km; gratis printen voor abonnees) en de groene wandelroute (5 km) van Natuurmonumenten.

Kasteel Hackfort bij Vorden
Kasteel Hackfort bij Vorden, foto: Wikimedia - Dickelbers
Kasteel Rechteren bij Dalfsen
Kasteel Rechteren, foto: Wikimedia - Bert Kaufmann

9. Kasteel Rechteren in Dalfsen (Overijssel) - Chique salon en spookkamer

Het enige bewaard gebleven middeleeuwse kasteel van Overijssel is het veertiende-eeuwse kasteel Rechteren in Dalfsen. Het staat op een eiland in een rivierarm van de Overijsselse Vecht en is bereikbaar via een stenen boogbrug. In de Tweede Wereldoorlog vonden 60 evacués uit Noordwijk, Katwijk en Scheveningen er onderdak. Het kasteel heeft een chique witte salon in rococostijl, schilderijen van de Zwolse schilder Hendrick ten Oever en je vindt er familieportretten en familiewapens. Leonard Springer is de architect van de neobarokke kasteeltuin. Tot zover de feiten. Er is ook nog het gerucht dat het kasteel over een spookkamer beschikt waarin al eeuwenlang een hondsdolle jager zit opgesloten. Vanaf de Rechterensedijk is het uitzicht op het kasteel misschien wel het allermooist.

Omringd door bossen en heidevelden is het landgoed een prima wandelgebied, bijvoorbeeld via de landgoedwandeling Dalfsen (14 km) en de Groene Wissel Dalfsen door het Vechtdal (20 km).

10. Kasteel Almere in Almere Haven (Flevoland) - Kasteel zonder geschiedenis

Kasteel Almere is een half afgebouwd kasteel in Almere Haven, dat je vanaf de A6 kunt zien liggen. De bouw startte in 2000 maar werd in 2002 stilgelegd, waarna het bouwwerk min of meer tot ruïne verviel. Het ontwerp is gebaseerd op het dertiende-eeuwse kasteel Jemeppe in het Belgische Hargimont. In 2005 werd het kasteel door een aannemer opgekocht, die op het terrein ook huizen wilde bouwen, maar daarvoor geen toestemming kreeg van het gemeentebestuur van Almere. Opnieuw kwam het kasteel te koop te staan en het verval zette door. Kasteel Almere is kortom een kasteel zonder geschiedenis maar wel met een verhaal. Reken op hekken rond een overwoekerd terrein en een kasteelruïne met een wat spooky uitstraling. Vlakbij ligt het Vroege Vogelbos.

Het nepkasteel ligt aan de Oude Waterlandse weg 27, dichtbij wandelknooppunten (4)23 en (4)60.

Kasteel Almere
Spooky ruïne: Kasteel Almere
Poptaslot Marssum
Poptaslot Marssum, foto: Wikimedia - Dickelbers

11. Poptaslot/Heringastate in Marsum (Friesland) - Stins met vijgen

‘Stinzen’ (steenhuizen) noemen de Friezen hun kastelen. Er waren er honderden, maar veel ervan zijn opgegaan in grote landhuizen, in Friesland ‘staten’ genoemd. De meeste staten en stinzen zijn in de negentiende eeuw afgebroken, toen het onderhoud te duur werd. Enkele overlevers fungeren nu als museum, vaak opgeleukt met fraaie parken en tuinen, zoals het Poptaslot. Deze stins werd rond 1512 door de familie Heringa gesticht, in 1631 door de Van Eysinga's gemoderniseerd en in 1687 betrokken door dr. Henricus Popta. Het karakteristieke poortgebouw, de uivormige torentjes en ook het prachtige zeventiende-eeuwse interieur ademt de sfeer van vervlogen tijden. In de goed onderhouden tuinen vind je zelfs exotische gewassen als vijgen.

In het zomerseizoen kun je je bezoek aan het Poptaslot combineren met een ommetje door de voortuin (met terras). Of wandel de Swalkrûte (4 km) door Marsum en tussen Leeuwarden en Marsum via het Poptaslot/Heringastate (11,5 km). 

12. Havezate Mensinge in Roden (Drenthe) - Museum met verborgen laatjes

Landgoed Mensinge zou al in 1381 hebben bestaan en de havezate, een voormalig koetshuis en koetsierswoning, werd tot 1985 bewoond. Tegenwoordig is het een museum, ingericht met de oorspronkelijke inventaris. Dat klinkt misschien wat duf, maar de havezate verbergt allerlei spannende plekken, geheime kamers en verborgen laatjes. En aan de wanden hangen schilderijen van kunstschilder en oud-bewoner Coenraad Kymmell (1863 - 1924).

Nu, bijna honderd jaar later, kun je een wandelroute volgen langs de plekken die Coenraad ooit vereeuwigde. Volg hiervoor de blauwe paaltjesroute van Staatsbosbeheer (7 km). En het is er prima wandelen door de aangrenzende Mensingebossen, een uitgestrekt natuurgebied met eiken, beuken, dennen, heidevelden en verspreid liggende vennetjes via de route Mensingebos Roden (12 km).

Landgoed Mensinge bij Roden
Landgoed Mensinge bij Roden , foto: Wikimedia - Gouwenaar

Dag van het Kasteel en Archeotrails

Op de Dag van het Kasteel (29 mei) openen vele kastelen hun poorten en kun je er allerlei activiteiten beleven zoals wandeltochten, markten, rondleidingen, bijzondere (moes)tuinen en meer. Dit jaar stap je bijvoorbeeld voor het eerst binnen bij het Vredespaleis (Zuid-Holland), Huis Landfort (Gelderland), Park Vijversburg (Friesland), Museum Terra Maris (Zeeland), Villa Rams Woerthe (Overijssel) en Kasteel Keenenburg (Zuid-Holland). Kijk op dagvanhetkasteel.nl voor meer informatie. Je kunt bijvoorbeeld op pad met een archeoloog of historicus langs kasteelruïnes en archeologische kasteellocaties! Hier vind je de Archeotrails.

Bekijk de activiteiten op de Dag van het Kasteel