Wandelen en dementie

Verdwalen, vergeetachtigheid, problemen met taal of veranderend gedrag. Het zijn slechts enkele symptomen die kunnen wijzen op dementie. Bij dementie kunnen de hersenen informatie niet goed meer verwerken. Er is sprake van een afbraak van zenuwcellen in de hersenen of de verbindingen tussen de cellen. Hierdoor kunnen de hersenen minder goed functioneren. De schade is onomkeerbaar en de beschadigingen zullen verergeren met toename van de ernst van de symptomen tot gevolg. Hierdoor kunnen de meeste mensen met dementie niet meer thuis blijven wonen en verhuizen naar zorginstelling.

Gemiddeld leven mensen met dementie acht jaar en wordt de diagnose gesteld na 14 maanden.

Er zijn wel meer dan 50 verschillende vormen van dementie, waarvan Alzheimer de meest bekende is. Ruim 270.000 mensen in Nederland hebben een vorm van dementie. Dat aantal zal, gelet op de vergrijzing, toe gaan nemen naar meer dan een half miljoen in 2040, verwacht Alzheimer Nederland.

• Naarmate de dementie vordert, wordt het oriënteren vaak wat lastig. Dan is het fijn om samen te wandelen. Een maatje is ook fijn voor de gezelligheid en is een extra stimulans om er op uit te gaan.
  
  
• Wandel je liever alleen? Een GPS-systeem, bijvoorbeeld een app op de telefoon, kan ook een goede hulp zijn.
  
  
• Wanneer het fysiek lastiger wordt om te wandelen, is het goed om routes te zoeken die zoveel mogelijk een effen ondergrond hebben en vrij zijn van gemotoriseerd verkeer. Met deze aanpassingen kunnen mensen met dementie vaak nog lang genieten van het wandelen. Maar er zijn tal van manieren om actief te blijven. Je vind hier nog meer tips.
  
  
• Blijf genieten, zoals je dat altijd graag hebt gedaan. En durf hulp te vragen aan familie, bekenden, vrijwilligers, maar ook mensen die je onderweg tegenkomt. De meeste mensen vinden het fijn om te helpen, of om samen te wandelen. Voor een keertje, of als vaste wekelijkse afspraak bijvoorbeeld. Wie weet, kunnen daar mooie vriendschappen uit voortkomen.

• In veel gemeenten zijn wandelgroepen voor mensen met dementie en hun mantelzorger(s). Vraag ernaar bij de huisarts, het ontmoetingscentrum of de casemanager dementie.
  
  
• Ga je wandelen met iemand met dementie, neem dan zorg uit handen, zonder de regie over te pakken. Kijk wat er nog goed gaat en haak daarop in.
  
  
• Wil je tips over omgaan met iemand met dementie, kijk dan eens op dementie.nl.

Wilma Kneppers heeft in de zomer van 2023 de 4Daagse Nijmegen uitgelopen samen met haar wandelmaatje Cor, die de diagnose Alzheimer heeft. Cor was nog niet vergeten dat hij dit absoluut nog eens wilde doen voor de vijfentwintigste keer. Samen liepen ze met succes de afstand van vier keer 30 kilometer. “Dat was voor ons beide heel pittig, maar het is gelukt.”

Wilma heeft een paar tips voor mensen die wandelmaatje (willen) zijn voor mensen met Alzheimer: “Mensen met Alzheimer hebben echt een wandelmaatje nodig om de weg – letterlijk en figuurlijk – niet kwijt te raken. Het kan wel zwaar zijn om als begeleider de ander te blijven ondersteunen en dit steeds te blijven doen. Bouw het wandelen heel geleidelijk op, steeds op een vaste dag en eenzelfde tijdstip. Langzaam routine opbouwen werkt het beste."

Wilma merkte dat het lopen van een evenement zoals de 4Daagse Nijmegen wel een extra uitdaging vormde. “Na één dag was me duidelijk dat het veel ingewikkelder was dan ik had verwacht. Thuis ging alles nog redelijk goed, volgens zijn partner. Maar eenmaal uit zijn dagelijkse omgeving, raakte alles zoek, wist hij niet meer wat we moesten doen en waarom we het deden. Ook brak er regelmatig paniek uit, vooral als er weer iets zoek was geraakt. Dus voordat je iets nieuws gaat ondernemen, bedenk dan goed hoe je dit aanpakt. Paniek voor de ander is erg akelig en beter om te vermijden.”