Vossen zijn dieren die al eeuwen tot onze verbeelding spreken. Ze zijn hoofdpersoon in diverse verhalen. Met zijn rood-bruine vacht is het dier een bijzondere verschijning. Wandel.nl geeft tips om vossen te kunnen zien tijdens je wandeling.
Vossen passen zich makkelijk aan hun omgeving aan en je kunt de dieren daarom in verschillende soorten landschappen tegenkomen: van bossen tot duinen en weilanden. Ook in bebouwde gebieden, zoals woonwijken en zelfs in binnensteden, leven vossen. De afgelopen vijftig jaar gaat het steeds beter met de vos in Nederland en is het leefgebied van de vos steeds groter geworden. Als er maar voldoende voedsel is en voldoende schuilplaatsen zijn.
Vossen komen in heel Nederland voor, met uitzondering van sommige Waddeneilanden. Gebieden waar je de meeste kans hebt om vossen te zien, zijn de Veluwe, Utrechtse heuvelrug, Oostvaardersplassen en de duinen. Een populair vossenspot-gebied zijn de Amsterdamse Waterleidingduinen. Met name onder natuurfotografen is dit een populaire plaats om de vos op de gevoelige plaat vast te leggen. Er lopen maar liefst 14 wandelroutes door dit gebied, variërend in lengte van 3 tot 30 kilometer.
Vossen zijn vooral actief in de schemering en gaan dan op jacht. In hele rustige gebieden wil de vos soms ook overdag tevoorschijn komen. De grootste kans om vossen te zien heb je ’s ochtends in alle vroegte of ’s avonds als de schemering invalt. Wandel naar een rustige en beschutte plek en blijf hier even zitten. Vossen zoeken hun voedsel vaak in overgangsgebieden, zoals in akkers en weilanden aan de rand van het bos. Maak uiteraard geen lawaai, want dan zullen de dieren zich niet snel laten zien. Voer de dieren niet, want dan wennen ze op den duur te veel aan contact met mensen en dat verstoort hun natuurlijke gedrag. Bovendien zijn het wilde dieren. Hoewel vossen geen mensen zullen aanvallen, kunnen ze wel uithalen met hun scherpe klauwen en tanden. Geniet dus op afstand van deze mooie dieren.
Om vossen te kunnen zien, heb je wat geluk nodig. Let tijdens je wandeling daarom goed op sporen die de dieren achterlaten in het landschap. Let bijvoorbeeld op uitwerpselen. Iedere vossenfamilie heeft een eigen territorium. Vossen bakenen hun territorium af met geursporen via urine en ontlasting. Omdat vossen heel gevarieerd eten (van vruchten tot dieren als konijnen), kunnen de uitwerpselen allerlei vormen en kleuren hebben. Meestal zijn de keutels zo’n 6 tot 12 centimeter lang. Opvallend is dat de uitwerpselen van vossen vaak op een verhoogde plek liggen, bijvoorbeeld op een graspol of steen. Daarnaast kun je op pootafdrukken op de grond letten. De afdruk van een vos lijkt op die van een hond, maar is wat smaller. Bovendien staan de achterste tenen bij een vos altijd achter de middelste tenen, terwijl ze bij een hond meer naast elkaar staan.
Vossen leven in holen. Hierin brengen ze hun jongen in het voorjaar groot en ze gebruiken hun hol tevens als schuilplaats. Soms gebruiken vossen uit gemakzucht het hol van andere dieren, zoals dassen of konijnen. Als je een hol ziet, is het dus niet altijd makkelijk vast te stellen wie de bewoner is. Zet als je vossen wilt zien ook je oren goed open. De dieren hebben een uitgebreid repertoire aan geluiden: van een kort keffen tot schreeuwen of grommen. Uit onderzoek is zelfs gebleken dat iedere vos een eigen stemgeluid heeft.
Behalve tijdens je wandeling kun je vossen ook nog op andere manieren tegenkomen. Van oudsher is de vos een populair personage in allerlei fabels en verhalen. Hij staat hierin vooral bekend als slim en sluw en dan niet altijd op een positieve manier. Niet voor niets is er de uitdrukking ‘zo sluw als een vos’.
In de middeleeuwen verschenen de satirische verhalen over Reynaart de Vos. 'Van den vos Reynaerde', luidde de oorspronkelijke titel. Via verschillende dieren, waaronder een vos, kreeg de middeleeuwse samenleving met het verhaal een spiegel voorgehouden. ‘Zo heeft die oude vos mij daar de sluwste list gedemonstreerd die ik tot nu toe heb geleerd’ en ‘Daags te voren was Reynaert daar al ingebroken en had daarbij een haan genekt’, valt er te lezen in dit populaire verhaal. Rond het verhaal van Reynaert is een speciale wandelroute in Zeeuws-Vlaanderen opgericht, die in 2019 zelfs werd bekroond tot Wandelroute van het Jaar. In dit artikel op Wandel.nl lees je meer over deze route.
Voor de ‘big five’ hoef je niet helemaal naar Afrika. Je vindt ze ook op de Veluwe. Hier lees je wel...
Zeker in de wintermaanden kun je tijdens je wandeling door de natuur allerlei dierensporen tegenkome...
In de Amsterdamse Waterleidingduinen leven veel dieren. Saskia van den Brand kwam tijdens haar wande...
Wilde zwijnen, reeën, een vos. Met wat geluk kun je deze dieren tegenkomen tijdens je wandeling. Wan...
Normaal geeft Hanne je tips over planten en dieren die jij tijdens je wandeling tegen kunt komen. Ma...