Minimalistische schoenen, ook wel bekend als barefoot schoenen, zijn steeds vaker te zien op wandelpaden, in de stad en zelfs op het werk. Ze vallen op door hun platte zool, brede teenbox of opvallende teenscheiding. Maar wat maakt deze schoenen anders dan gewone wandelschoenen? En wat zijn de voordelen én aandachtspunten?
In dit artikel duiken we in de wereld van minimalistisch schoeisel en delen we de ervaring van KWbN-collega Corine, die sinds begin 2023 op barefoot schoenen loopt.
De laatste jaren zijn minimalistische schoenen enorm in opkomst. Dat is niet voor niets. In tegenstelling tot de ‘normale’ schoen geeft een minimalistische schoen geen steun aan de voet. De zool is dun en de schoen biedt enkel bescherming. Eigenlijk is het alsof je op blote voeten loopt. En dat is precies de filosofie achter de minimalistische schoen. Gewone schoenen geven namelijk steun aan de voeten, waardoor de spieren in de voeten minder hoeven te doen. Je voeten worden 'lui' en de spierkracht in de voeten neemt af. Met minimalistische schoenen bevorder je je natuurlijke manier van lopen.
Corine besloot om die reden over te stappen: 'Ik ben overgestapt op barefootschoenen nadat de fysio en podotherapeut bij mij doorgezakte voeten vaststelden. Zelf had ik daar nog geen klachten van, maar na een wandelvakantie met iets te veel ongetrainde kilometers kreeg ik last van een pees rondom mijn enkel. Op hun advies ben ik toen begonnen met steunzolen, maar in die beginperiode ontwikkelde ik hielspoor. Of dat nu door de zolen kwam of mijn te enthousiaste start, laat ik in het midden. Uiteindelijk besloot ik mijn voeten actief te willen trainen, in plaats van ze afhankelijk te maken van extra steun.'
Heb je last van een Hallux Valgus (een scheefstaande grote teen) of platvoeten, dan bieden de minimalistische schoenen de mogelijkheid om de voet te trainen en de stand van de voet te verbeteren. Er is bijvoorbeeld ruimte voor een teenspreider, maar je kunt ook teensokken voor een betere stand van de tenen ten opzichte van de middenvoetsbeentjes of tape gebruiken. Doe dit niet zonder advies van een arts, podoloog of fysiotherapeut.
Het lopen op minimalistische schoenen vraagt oefening, zeker als je niet gewend bent op blote voeten te lopen. Je voetspieren moeten nu eenmaal wennen aan een andere voetstand en de extra input die de zenuwen in de voetzolen krijgen. Net als je wandelafstand uitbreiden, moet je het wandelen op minimalistische schoenen dus trainen.
Begin binnenshuis, bijvoorbeeld op blote voeten of met sokken met antislipzool. Daarna kun je korte stukjes buiten lopen, bijvoorbeeld een kwartier op minimalistische schoenen. Let daarbij op een goede voetafwikkeling van hiel naar teen - veel mensen maken in het begin kleinere stappen. Ga niet te snel; net als bij overbelasting in je training kunnen ook hier blessures ontstaan, met name aan de achillespees.
Corine herkent dit proces goed: 'Wandelen deed ik in het begin nog niet op de barefootschoenen. Maar op werkdagen, waarbij ik vooral achter mijn laptop zat, kon ik ze eigenlijk meteen dragen. Het buiten wandelen, bijvoorbeeld een stukje naar de stad, heb ik daarna stap voor stap opgebouwd, vooral om overbelasting van mijn achillespees te voorkomen.'
Naast het dragen van minimalistische schoenen is het versterken van je voetspieren essentieel. Veel mensen hebben voetstandafwijkingen, zoals platvoeten of een scheve grote teen. Oefeningen kunnen helpen om je voeten sterker en stabieler te maken.
Scheve grote teen (Hallux Valgus) – ga op een stoel zitten en zet de voeten plat op de grond. Til vervolgens de tenen op en spreid deze zover mogelijk uit elkaar. Houd dit vijf seconden vast en herhaal deze oefening gedurende drie minuten.
Ingezakte voeten (platvoeten) – ga op beide voeten staan en hef jezelf dan op op de tenen. Let daarbij op dat de enkels recht boven de voet blijven en niet naar buiten of binnen wijken. Houd tien seconden vast en herhaal tien keer. Wordt het gemakkelijk, probeer de oefening dan eens op één been tegelijk.
Hoge voetboog (holvoeten) - vaak ligt de oorzaak van een holvoet in een strakke Achillespees. Door deze regelmatig te rekken kun je de voetstand verbeteren. Ga staan en zet het ene been iets voor het andere been. Zak vervolgens door de knie van het achterste been zodat je rek onderin de kuit voelt. Houd dit tien tellen vast en herhaal tien keer per been.
Harde peesplaat – is je voetzool erg gevoelig? Dan kan het zijn dat je peesblad erg strak staat. Ga op een stoel zitten en zet je voet op een tennisbal, stressbal of golfbal en rol met je voetzool over het balletje heen. Doe dat drie minuten per voet.
Minimalistische schoenen zijn niet voor iedereen de juiste keuze. De overstap is persoonlijk en vraagt gewenning. Vooral op oneffen terrein kan de dunne zool voor pijnlijke drukpunten zorgen, omdat de voet nauwelijks wordt beschermd. Ook ontbreekt de steun die traditionele wandelschoenen bieden, waardoor de kans op zwikken of stootblessures groter is.
Corine gebruikt haar barefoot schoenen vooral voor kortere afstanden: 'Korte wandelingen gaan prima, maar voor langere tochten (vanaf 7 km) of bergachtig terrein kies ik voor mijn trailrunners met barefoot-eigenschappen. De Altra Lone Peak heeft een brede teenbox en zero drop, maar ook wat demping. Wandelen op die schoenen bevalt me enorm goed, ik heb er veel grip mee en geniet van hoe flexibel ze zijn.'
Heb je diabetes, een verminderd vetkussen onder de voorvoet of ben je afhankelijk van steunzolen? Dan is het belangrijk om vóór overstappen eerst advies in te winnen bij een arts, podoloog of fysiotherapeut. Het beginnen te lopen op minimalistische schoenen kan dan een flinke belasting zijn. Twijfel je of het lopen op minimalistische schoenen voor jou geschikt is? Ga dan langs bij je huisarts, fysiotherapeut, podoloog of behandelend arts.
Daarnaast kan het lastig zijn om nog terug te schakelen naar reguliere schoenen. Corine merkt dat haar voeten veranderd zijn: 'Mijn oude Lowa wandelschoenen passen niet meer. Ik heb smalle voeten, maar nu willen ze simpelweg niet meer in een smalle teenbox. Het is een uitdaging geworden om nog reguliere wandelschoenen te vinden waar mijn voeten blij van worden.'
Minimalistische schoenen zijn er in allerlei varianten. Corine raadt aan om goed te passen en te vergelijken: "Er zijn inmiddels zoveel merken op de markt, en elke voet is anders. Sommige modellen hebben extreem soepele zolen, andere juist wat meer stevigheid - en dan heb je natuurlijk nog de schoenen met vijf tenen. Kortom, er is voor ieder wat wils."
Bij een specialistische winkel kun je verschillende modellen uitproberen en krijg je advies op maat.
Trek je wandelschoenen uit en sluit je elke maand aan bij de Barefootwandelclub. We verkennen divers...
Iedere ochtend, nog voor de zon opkomt, stapt Marlies van Geel naar buiten. Geen wandeling waarbij z...
De paden op, de lanen in. We trekken onze wandelschoenen aan en gaan op pad. De één doet dat dagelij...
Wandelen doe je normaal gesproken op schoenen, maar ook op blote voeten kun je een mooie wandeling m...
Ze brachten je over de mooiste paden en wegen en waren je metgezel tijdens de vele tochten die je li...