Direct naar de content Direct naar de hoofdnavigatie Direct naar de footer
Route

Wandelen langs hunebedden: routetips

De Drentse hunebedden zijn al duizenden jaren oud. Sinds een paar jaar is het verboden om op hunebedden te klimmen. Langs de stenen wandelen om ze te bewonderen, mag natuurlijk wel. Daarom zet Wandel.nl mooie wandelroutes langs hunebedden voor je op een rij.

wandelen langs hunebedden
wandelen langs hunebedden

Tip 1: Groene Wissel 345: Rolde (14 kilometer)

Deze Groene Wissel start in het dorp Rolde, waar aan de rand twee imposante hunebedden liggen. Eén van de twee kreeg vermoedelijk ooit de naam ‘Duvelskutte’, wat ‘kont van de duivel’ betekent. Bewoners van deze streek zouden er een gebruik van hebben gemaakt om reizigers door de nauwe opening van de stenen te jagen, bekogelend met uitwerpselen. Vervolgens werden de arme reizigers vermoord en geofferd op de platte steen die bovenop ligt. Tegenwoordig kun je als reiziger/wandelaar gelukkig op een prettiger welkom in Rolde rekenen.   

Bijna net zo indrukwekkend als de twee hunebedden is het Balloërveld waar je vervolgens overheen wandelt. Dit is een enorm uitgestrekt heideveld met af en toe een bosje en een vennetje. Dit gebied wordt niet voor niets ‘de grote stille heide’ genoemd.

Prehistorische boederij in het Hunebedcentrum in Borger
Prehistorische boederij in het Hunebedcentrum in Borger, foto: Wikimedia - Michel wal

Tip 2: Bijvoetpad, Borger (13,5 kilometer)

Het Bijvoetpad is een route van 13,5 kilometer door de omgeving van Borger. De route start vanuit het Hunebedcentrum, waar je alles te weten kunt komen over de bouwers van de hunebedden. Aan het begin van de route, op een ‘steenworp’ afstand van het Hunebedcentrum, ligt Hunebed D27. Met een lengte van maar liefst 22,5 meter is dit het grootste hunebed van Nederland.

De gevarieerde route gaat door bossen, langs akkers en weiden, over heide en zandvlakten en natuurlijk langs hunebedden. Behalve langs het grootste hunebed, kom je ook langs het kleinste hunebed van Drenthe. Mocht je je afvragen waar de naam van de route (het Bijvoetpad) op slaat: bijvoet is een plant die veel langs deze route te vinden is. De Romeinen legden de plant in hun sandalen tegen pijnlijke en vermoeide voeten, vandaar de naam bijvoet.

Tip 3: Wandelroute Hunebedden Emmerdennen, Emmen (3 kilometer)

De Emmerdennen is één van de oudste bossen van Drenthe. De Wandelroute Hunebedden Emmerdennen van Staatsbosbeheer heeft een lengte van 3 kilometer en brengt je langs sporen uit het verleden. Het hunebed dat langs deze route ligt, D45, is een groot hunebed dat op een heuvel ligt. De stenen zijn in de afgelopen eeuwen meerdere keren beschadigd geraakt. Volgens een oud verhaal zouden een paar deuken de vingerafdrukken van een reus zijn. Een ander verhaal vertelt dat in de negentiende eeuw koning Lodewijk Napoleon met zijn paard bovenop het hunebed is gaan staan en zo met de hoeven de deuken veroorzaakte. De wandelroute start vanaf een parkeerplaats met de toepasselijke naam Hunebed in Emmen en is gemarkeerd met gele paaltjes.

Tip 4: Wandelroute Erfgoed, Drouwen (9 kilometer)

Vanuit het dorp Drouwen kun je een route van 9 kilometer door het bosgebied op de Hondsrug lopen. De naam Wandelroute Erfgoed slaat op het cultureel erfgoed dat je tijdens je wandeling tegenkomt: hunebedden, grafheuvels en oude beukenlanen. Bij het dorp Drouwen liggen twee hunebedden met een bijzondere status. Het zijn de eerste hunebedden in Nederland die zijn onderzocht door archeologen. Bij hunebed D19 werd koper gevonden, mogelijk de resten van de oudste sieraden van Nederland. Je kunt Wandelroute Erfgoed herkennen aan bruine markeringen.

Hunebed D19 bij Drouwen
Hunebed D19 bij Drouwen, foto: Wikimedia - Gouwenaar

Voor de kilometervreters: Loop langs de hunebedden (309 kilometer in 19 etappes)

Zin om langs alle hunebedden in Drenthe te wandelen? Dan is er goed nieuws, want sinds een paar jaar ligt er een nieuwe lange afstandsroute die je langs alle Drentse hunebedden brengt (en als bonus ook nog langs een hunebed in Groningen). De totale route Loop langs de hunebedden is 309 kilometer lang en is opgedeeld in 19 etappes van ongeveer 15 kilometer. Het grootste deel van de route gaat over onverharde paden. Begin- en eindpunt van de route is het Drents Museum in Assen, waarna je een groot deel van de provincie Drenthe kunt ontdekken. De route is beschreven in een gids, die je kunt bestellen via Stichting Het Drentse Landschap.

Hunebedden: getuigen van een ver, heel ver, verleden

Hunebedden zijn de oudste, nog zichtbare, bouwwerken in het landschap van Nederland. De kolossale grafmonumenten zijn ruim 5000 jaar geleden gebouwd door boeren van de trechterbekercultuur. De stenen vormden grafkamers. Bij de hunebedden speelden zich waarschijnlijk levendige begrafenis- en offerrituelen af, maar we weten niet precies hoe die eruit zagen. Uit deze periode zijn immers geen schriftelijke bronnen. Een hunebed bestaat uit een aantal draagstenen met daarop een platte deksteen. De bouwers gebruikten zwerfstenen, die in de IJstijd vanuit Scandinavië zijn meegevoerd naar Nederland. In de prehistorie waren de hunebedden bedekt door een heuvel.

Voorstelling van de hunebedbouwers van dominee J. Picardt uit 1660
Voorstelling van de hunebedbouwers van dominee J. Picardt uit 1660

Giganten met grote krachten

Eeuwenlang hield men zich bezig met de vraag wie toch die enorme ‘steenhopen’ heeft gebouwd. In de zeventiende eeuw dacht men dat het reuzen zijn geweest. Giganten met grote krachten, want gewone mensen zouden nooit in staat zijn om die stenen op te stapelen. Deze reuzen werden ‘huynen’ genoemd, vandaar de naam hunebed, wat ‘bed van de reuzen’ betekent. Pas aan het einde van de zeventiende eeuw werden de ‘steenhopen’ voor het eerst als het werk van mensen gezien. Het waren dan weliswaar geen reuzen die de stenen hebben neergelegd, maar het moeten wel mensen met grote krachten zijn geweest. De stenen konden maar liefst 20.000 kilo wegen.

D12 en D35?

Veel hunebedden zijn in de loop der eeuwen verdwenen. Soms omdat de stenen werden gebruikt voor de bouw van bijvoorbeeld kerken of huizen, maar soms ook vanwege religieuze motieven. In de Middeleeuwen werden de hunebedden gezien als heidense overblijfselen. Na verloop van tijd kwam er meer waardering voor de grafmonumenten. In de twintigste eeuw gingen archeologen uitgebreid onderzoek naar de nog overgebleven hunebedden doen. Alle hunebedden kregen een nummer. De hunebedden in Drenthe kregen een nummer met de letter D ervoor, waarbij van het noordwesten naar het zuiden van de provincie werd genummerd. En wat betekent dan de letter G? Dat staat voor Groningen, waar twee hunebedden zijn gevonden. De overige 54 bevinden zich in de provincie Drenthe.

Hunebedbouwers in het Hunebedcentrum
Hunebedbouwers in het Hunebedcentrum, foto: Wikimedia - Michel wal

Benieuwd waar je alle hunebedden kunt vinden? Bekijk dan deze plattegrond met de nummers. Klik op een nummer voor meer informatie over het hunebed.