Met het ene been in Nederland, en het andere been in Duitsland of België? Wandel met ons mee op en over de landsgrenzen. Op deze tien verrassende grenswandelingen stap je in de voetsporen van smokkelaars, gelukszoekers en vluchtelingen.
In Overijssel, tussen Coevorden en Hardenberg, wandel je over de grens via het Lennipspad. Deze wandeling is vernoemd naar de heer Van Lennep, die hier veel gronden bezat. Hij was een Duitse koopman van adel, die in de Gouden Eeuw zijn geld investeerde in grond. De naam verwijst ook naar de bron die oorspronkelijk in het dorp te vinden was. De naam lennep betekent in het Oud Duits/Germaans ‘liggend aan het water’. De wandelingroute die we je tippen is zes kilometer en gaat afwisselend door buurtschappen en modern agrarisch gebied.
Er is één plek in Nederland, waar drie landen aan elkaar grenzen. In het Limburgse Vaals vind je het drielandenpunt, waar je met een beetje lenigheid in België, Duitsland en Nederland staat. De wandelmogelijkheden rondom het drielandenpunt zijn ongekend. De glooiende heuvels in het Limburgse land zijn wel pittige kuitenbuiters, maar de doorkijkjes die je vervolgens over het coulisselandschap hebt zijn prachtig!
In ons uiterste hoekje van Zeeland ligt op de grens met Vlaanderen natuurgebied Het Zwin. Het Zwin is 1000 jaar geleden ontstaan doordat een storm een gat in de duinen sloeg. Er ontstond toen een geul die ver landinwaarts gaat. De grens tussen Nederland en België loopt precies door de kreek. Zowel aan de Nederlandse als aan de Belgische kant van de grens kun je een prachtige wandeling maken door dit fascinerende getijdegebied met een unieke flora en fauna. Vergeet niet je verrekijker mee te nemen!
Wandeling België, (13,3 kilometer)
Wandeling Nederland, (4 kilometer)
Vlak achter Groesbreek strekt het Reichswald zich uit over de heuvels Duitsland in. Dit woud, met haar kaarsrechte lanen en rasterstructuur, kent een rijke geschiedenis van smokkelen. De sterke verhalen weet de eigenaar van het boscafé Merlijn, het startpunt van deze wandeling, je te vertellen. In het Reichswald is gedurende de Tweede Wereldoorlog ook flink gevochten. De sporen, zoals bomkraters en loopgraven zijn nog terug te zien in het landschap en een stukje verderop vind je een grote militaire begraafplaats, het Reichswald Forest War Cemetry. In dit gebied kun je een wandeling van ruim 16 kilometer maken, die het Reichswald en het Nederlandse natuurgebied De Bruuk doorkruist.
In Brabant bevindt zich een uniek gebied in de wereld. Welgeteld 22 enclaves van Belgisch grondgebied worden omsloten door Nederland. Deze situatie ontstond in 1190, toen de hertog van Brabant delen van zijn grondgebied gaf aan de heer van Breda. De situatie is sindsdien blijven bestaan en de grenzen zijn nu officieel landsgrenzen. Zo’n bijzondere situatie levert ook bijzondere verhalen op. Zo werd België in de Eerste Wereldoorlog door Duitsland bezet, maar was Nederland neutraal. Omdat Baarle volledig ingesloten werd door Nederland, was dit de enige vrije Belgische gemeente. Het WOI Verzetspad is een wandelroute van 4,2 kilometer en brengt je terug in de tijd. Onderweg kom je meerdere informatieborden tegen, zodat de WOI terug tot leven komt.
Nabij Susteren is Nederland op zijn smalst, nog geen 10 kilometer van oost naar west. We raden je een wandeling van 20 kilometer aan, die start in Maaseik. Hier wandel je grotendeels via de pelgrimsroute Jacobspad naar het meest westelijke stukje Duitsland om vervolgens via veel groen weer terug te keren naar Maaseik. Daar zet je, als toetje, voet op Belgische grond. De route is erg gevarieerd. Het eerste deel voert je vooral door de kleine en gezellige Limburgse dorpjes met de vele kapelletjes, terwijl ‘de terugweg’ je meer kennis laat maken met de natuur.
Wie denkt aan Maastricht denkt al snel aan de ENCI groeve, de Maas die de stad in tweeën deelt en het mooie historische centrum. Maar wie verder richting het zuiden wandelt, ontdekt een bijzonder, bijna on-Nederlands gebied. Vlak over de grens ligt het dorpje Kanne, vanwaar een avontuurlijke wandelroute van 8,4 kilometer je over het mergellandschap voert, langs het Albertkanaal en over het plateau. Let op, de route is niet gemarkeerd en kent steile klimmetjes!
Grenzen staan niet alleen voor afbakening van een gebied, maar ook voor vrijheid of juist onderdrukking. Dat laatste herbeleef je aan de grens bij Achel, waar Duitsers tijdens de Eerste Wereldoorlog een grensversperring plaatsten om te voorkomen dat Belgen naar het vrije Nederland zouden vluchten. Dit Dodendraad is op een drietal plekken gereconstrueerd. De Erfgoedwandeling Dodendraad van 9 kilometer vertelt het verhaal van weleer. De wandeling start bij de Sint-Benedictusabdij De Achelse Kluis. Bijzonder aan dit klooster: het is illegaal uitgebreid, waardoor het deels in Nederland en deels in België staat.
In het noorden van het land ligt Bourtange als vestingstadje aan de grens met Duitsland. De roemruchte historie brengt ons terug naar de tijd van de Nederlandse Opstand, tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Dankzij de ligging op een zandrug, met moerasgronden daar omheen, was dit een belangrijke post om de Duitse en Spaanse soldaten op afstand te houden.
Door de eeuwen heen is het landschap verandert naar landschapsgrond, maar het Groninger Landschap heeft het gebied ten oosten van Bourtange in oude glorie hersteld. De 6 kilometerlange wandelroute Bourtange voert je dan ook door een gevarieerd terrein op de grens met Duitsland.
Stap in de voetsporen van de smokkelaars tijdens deze tocht van 62 kilometer door het Twentse land. De smokkelroute start in Denekamp en eindigt nabij Losser bij het TIP Snippert. Tijdens de wandeling loop je veel door bossen en heidegebieden. De oude grenspalen en de verscholen Commiezenhutten laten je de tijden van het smokkelen herbeleven. Deze schuilhutten werden gebruikt om smokkelaars op heterdaad te betrappen. Vooral boter, drank en sigaretten waren gewild smokkelwaar.
Dat je kunt wandelen in gebieden als de Veluwe is bekend. Maar wist je dat je ook kunt wandelen lang...
Welke tien routes in Nederland moet je als wandelaar een keer hebben gelopen? Wandel.nl geeft je tie...
Wandel.nl geeft je een overzicht van wandelroutes met iets extra's. Wandel door de natuur en cultuur...
Waar moet je wandelen om Grenspark Kalmthoutse Heide het beste te ervaren? De boswachters van Natuur...
Een abdij, een burcht, een 900 jaar oude watermolen: in de Historische Driehoek van Eurode bij Kerkr...