Landgoed Schaffelaar heeft altijd tot mijn verbeelding gesproken. Dikwijls ben ik langs het kasteel in Barneveld gereden, maar stoppen om het landgoed te bezoeken deed ik nooit. Tijd om daar verandering in aan te brengen en Landgoed Schaffelaar en omgeving te verkennen.
De reden dat het landgoed mij altijd tot de verbeelding heeft gesproken gaat terug naar mijn kindertijd. Ik was gek op het lezen van boeken; ik heb denk ik alle boeken van de bieb wel gehad. Een boek in het bijzonder heb ik wel drie keer lezen: Hasse Simonsdochter van Thea Beckman. In de late middeleeuwen heerste er in Holland een machtsconflict tussen de Kabeljauwen en de Hoeken. Het begon in 1350 en ging om wie de macht kreeg over het graafschap Holland. De Kabeljauwen waren vooral rijke burgers en steden, terwijl de Hoeken vooral edelen steunden. Het conflict leidde tot veel gevechten en wisselingen van de macht. Tot de hertog van Bourgondië in 1433 beide partijen versloeg en het graafschap Holland onder zijn controle bracht.
Jan van Schaffelaar was een van de Kabeljauwen. De strijd tussen de twee partijen werd steeds heviger en in 1482 is er een conflict tussen lokale ridders en het stadsbestuur van Amersfoort. Van Schaffelaar wordt in Barneveld in het nauw gedreven en verschanst zich in de toren van de Oude Kerk. De Hoeken geven de groep Kabeljauwen twee keuzes: of allemaal dood of alleen Van Schaffelaar. Daarop kiest Van Schaffelaar ervoor om van de toren te springen. Het verhaal in het boek van Thea Beckman is natuurlijk geromantiseerd, maar het liet mij niet meer los.
Eenmaal op het landgoed brengen we eerst een bezoek aan Schaffelaarshof. Hier zitten diverse functies bij elkaar in de oude hoeves van het landgoed. De schaapskooi ligt wat afzijdig, maar de kinderboerderij, pannenkoekenhuis, toiletten en kinderopvang liggen bij elkaar in een besloten omgeving. Na wat geknuffel met de ezels, konijnen en schaapjes is het dan toch echt tijd om te gaan wandelen.
Meteen komen we bij de Oranjerie in Victoriaanse stijl. Lang vond je hiervan alleen nog de fundamenten. In 2005 is de oranjerie in oude luister hersteld. De zon zou vandaag gaan schijnen, maar de mist heeft de overhand. Ook dat heeft wel iets. Kasteel Schaffelaar volgt snel. Het is een jong kasteel uit de tweede helft van de 19e eeuw en tevens het belangrijkste kasteel in neotudorstijl in Nederland. De aanblik van het kasteel is dan ook erg bijzonder met de torentjes en vensteromlijstingen.
In het parkbos stralen de herfstkleuren in de beukenlanen ons tegemoet. Bij de eerste brug scheert er een ijsvogel over het water en verstopt zich onder de bladeren van een grote beuk. Er is veel te zien in het park: ganzen lopen op de koeweide, een beeld van een Hercules staat wat verstopt in de struiken en door het vele water lijken de bomen wel op eilandjes te staan. De lanen en het water creëren diverse doorzichten over het landgoed. Maar als we over een heuveltje lopen doemt toch als een verrassing ineens een prieeltje op. Wandelend door het herfstbos ontdekken we vele paddenstoelen, waarvan sommige in een heksenkring. Een van de twaalf assen van het sterrenbos brengt ons naar (bijna) het midden.
Een lange laan, waar mooie dikke bomen en paddenstoelen ons naar het einde van het landgoed begeleiden, volgt. We komen aan bij de Esvelderbeek. Een kleinschalig landschap met akkertjes, singels en natuurlijk de beek. Weer vliegt een ijsvogel over het water. Het pad slingert flink en eenmaal bij Landgoed De Wolfskamer wordt het pad avontuurlijker en gaat het door een weiland en langs een wat drassige akker. Dat het hier ooit droger was, verraadt de schaapskooi die aan de rand van het gebied staat.
Niet veel later genieten we in het Oosterbos van wederom lanen en vele paddenstoelen. Het is echt op en top herfst. Via de Kleine Barnevelderbeek komen we uit in het centrum van Barneveld waar we natuurlijk langs de beroemde kerktoren gaan. Het duurt daarna niet lang voor we weer op Landgoed Schaffelaar staan. Barneveld is natuurlijk ook de bakermat van de kippenindustrie en daar zijn ze maar wat trots op. Hoeveel kippen tel jij onderweg?
Heb jij de route gelopen en kom je erachter dat de informatie op Wandel.nl niet klopt? Help ons en stuur een mailtje naar redactie@wandel.nl, dan passen wij het aan.
Op zoek naar een perfecte combinatie van natuur, historie en cultuur? De Groene Wissel rondom Baarn ...
Wanneer je denkt aan Slochteren, komt gaswinning waarschijnlijk als eerste in je op, maar er is hier...
Bij aankomst op Landgoed Mookerheide voel je de spanning toenemen terwijl je de oprijlaan op rijdt. ...
In de vierhoek Den Haag, Wassenaar, Leidschendam en Voorschoten ligt een aaneenschakeling van vele l...
Aan de rand van Vleuten, op een steenworp afstand van Utrecht, pronkt het grootste kasteel van Neder...
Op Landgoed Eerde lijkt het alsof de tijd heeft stilgestaan. Naast het landgoed beleef je ook het ou...