Wandelen in de omgeving van vuurtorens: Wandel.nl tips zes wandelroutes, van de vuurtoren op Texel tot in Fries Workum.
Ze wijzen je de weg, vormen rotsen in de branding, zijn onverwoestbaar met hun roestvrijstalen lijven en immuun voor stormen en straalzand. Ook zijn het keiharde werkers, nacht in nacht uit, en redders in nood. Dat maakt vuurtorens heuse ankerpunten. Reden genoeg om te wandelen in de buurt van deze stoere torens. Wandel.nl geeft zes routetips.
Ze staan op prachtige plekken: aan de kust van de Noordzee, op een dijk langs het IJsselmeer, in onoverzichtelijke riviermondingen. Alleen al het zien van een vuurtoren kan betoverend werken. Vanwege de spannende plekken, de bijzondere geschiedenis, de bizarre verhalen die erachter schuilgaan. En misschien ook wel om het onverwoestbare dat deze torens uitstralen. Zo willen we zelf stiekem ook wel zijn. Veel redenen dus om een vuurtorentocht in te plannen.
De vuurtoren van Texel in De Cocksdorp
Zes wandelroutes in de buurt van vuurtorens
Op het noordelijkste puntje van Eierland, vernoemd naar de vogeleieren die er in het voorjaar voor het grijpen liggen, staat de vuurtoren van Texel. Een indrukwekkend exemplaar waarvan de vurig rode gloed uitstraalt over de omgeving. Behoorlijk vurig was ook het pleidooi van de Texelse notaris Kikkert voor de bouw van deze vuurtoren. Er waren in het Eierlandse Gat, voor de kust van Texel, al 72 schepen vergaan. Teveel, vond Kikkert. Na jarenlang gebakkelei kwam de vuurtoren er, in 1864. Negen verdiepingen hoog en ontworpen door Quirinus Harder, architect van veel Nederlandse kustlichten. Overal op het eiland vind je afbeeldingen van de vuurtoren. Uiteraard ook op het etiket van het kruidige Texelse biertje Skuumkoppe.
2. Westkapelle Hoog, Westkapelle, Zeeland: Mondriaans schilderij in het echt
De vuurtoren van Westkapelle is een ‘plaatje’: hij hangt in het Gemeentemuseum in Den Haag, in 1910 geschilderd door Mondriaan. De toren van vlees en bloed (baksteen) staat al sinds 1470 in Westkapelle, als onderdeel van de Sint Willibrorduskerk. Door het licht op de top ging de kerktoren later als vuurtoren door het leven. Nog steeds schijnt hij, en bovendien heel ver: bij helder weer 20 zeemijl (37 km). Het licht staat dan ook gelijk aan zo’n 2,6 miljoen kaarsen die tegelijk branden. De toren bestaat uit zes verdiepingen en is 53 meter hoog. Op afgesproken tijden kun je de 207 treden naar het dak beklimmen.
3. Het Paard van Marken, Marken, Noord-Holland: spectaculair uitzicht
Het kán er druk zijn. Huisjes op palen, dorpelingen in klederdracht, een fraaie vuurtoren op de punt van een strekdammetje: schiereiland Marken en vuurtoren het Paard van Markentrekken busladingen toeristen. Zelfs in de winter. Marken is beroemd om het kruiende ijs en ook dat levert heel wat mooie plaatjes op. In 1971 werd de toren door dat dwingende ijs zelfs enkele centimeters van zijn plek geduwd. Zoveel ijs is waarschijnlijk verleden tijd, niet het uitzicht over het Markermeer. Vanaf de dijk rond Marken is dat spectaculair.
De buitendijk van Marken kent een rondwandeling van 8 of 11,5 km, als je het retourtje Bukdijk ook doet. De Bukdijk is een doodlopend smal landtongetje van ruim 1,5 km en zeker de moeite waard. De route is niet bewegwijzerd, maar je vindt ‘m eenvoudig door zoveel mogelijk de dijk rondom Marken aan te houden.
4. De Vierboet, Katwijk aan Zee, Zuid-Holland: Lichtbaak en kinderleverancier
Na de Brandaris op Terschelling is de Vuurbaak of Vierboet van Katwijk aan Zee de oudste vuurtoren van Nederland. Hij is veertien meter hoog en staat langs de boulevard. Na de bouw in 1628 stookte men nog houtvuren op het platte dak als lichtbaken. Vanaf de negentiende eeuw werd een lichthuis geplaatst met een olielamp met reflector. Het licht werd alleen ontstoken voor de Katwijkse vloot, bestaande uit bomschuiten, die overigens gewoon op het strand aanlegden – een haven had Katwijk niet. Bijzonder: Katwijkse kinderen worden niet met de ooievaar gebracht maar komen uit de Vierboet, zo wordt er gezegd. In de zomer kun je de vuurtoren beklimmen, vanwaar je de nieuwe kustlijst van Katwijk goed kunt zien.
Vuurtoren van Workum, foto: Bayke de Vries/Wikimedia.nl
5. Vuurtorens van Stavoren en Workum, Friesland: Verbonden door de Zuiderzeedijk
Niet alleen de zee, ook de kust van het IJsselmeer, de vroegere Zuiderzee, werd door vuurtorens bewaakt. De oude, oorspronkelijke vuurtoren van Workum, bijgenaamd Toarntsje, werd in 1643 gebouwd. Het licht kwam toen van een fik die werd gestookt in een vuurkorf. Die korf stond op een houten stelling, de voorganger van de huidige stenen toren waar in 1712 een huis aan werd gebouwd. In 1932 werd de vuurkorf vervangen door een olielantaarn, die decennia later weer plaatsmaakte voor gaslampen. Twee keer per dag klom de vuurtorenwachter via een ladder de toren in om de lampen handmatig te bedienen. De laatste vuurtorenwachter probeerde zo zelfvoorzienend mogelijk te leven. Vijftig jaar lang leefde hij met zijn gezin van wat het land en water rondom de vuurtoren opleverden. Zonder gas en stromend water.
Bestaande wandelroutes: etappe 6 van Streekpad 19 (18 km; onderdeel Elfstedenpad)van Stavoren naar Workum. Via malse grasdijken langs het IJsselmeer koppelt deze lange wandeltocht de vuurtoren van Stavoren (gietijzerrood, 15,7 m hoog) aan die van Workum. Korter is de Groene Wissel Stadswandeling Workum (8 km), die je zelf kunt uitbreiden met een heen en weertje (totaal 4 km) naar de vuurtoren.
6. De Urker vuurtoren, Urk, Flevoland: Bij de Ommelebommelestien
Op het meest westelijke puntje van Urk staat deze vuurtoren uit 1844, de enige langs het IJsselmeer en het Markermeer met een draailicht. De Urker vuurtoren van 18,5 meter is de opvolger van het kolenvuur dat al in 1617 werd ontstoken voor vissers die van Urk of Amsterdam naar de Noordzee voerden. Bij mooi weer is de vuurtoren een hang-out voor dorpsbewoners die er vanaf de bankjes bij hun huizen over de zee turen. Tip: ga er ook even zitten. Bij helder weer kun je zowel Flevoland, Noord-Holland als Friesland zien liggen. Met wat geduld en bij rustig en laag water zie je ook de puntjes van de 21 grote zwerfkeien die hier voor de kust verscholen liggen. De duidelijkste is de Ommelebommelestien, waar volgens de overlevering Urker kinderen opgehaald dienen te worden bij hun geboorte.
Route
Route
Route
Route
Blog