Iedereen krijgt te maken met afscheid nemen, verdriet en rouw. Wandelen kan troost bieden als je te maken krijgt met ingrijpende gebeurtenissen. Erna Eskes helpt als wandelcoach mensen met verdriet en rouw om te gaan door te wandelen.
Een dierbare verliezen, een relatie die eindigt, je baan kwijtraken of te horen krijgen dat je een ongeneeslijke ziekte hebt. Het zijn allemaal gebeurtenissen waarbij je een verlies moet verwerken. Dat gaat vaak gepaard met pijn, verdriet en soms zelfs boosheid. Een periode van rouw breekt aan, waarbij je moet leren hoe je met het verlies om kunt gaan. Rouwen is dus niet alleen het verlies verwerken van het overlijden van een dierbare, rouw is veel breder. Het rouwproces bestaat uit een aantal fases. Ze verschillen in tijdsduur, volgorde en intensiteit:
In het rouwproces zijn de scheidslijnen tussen de verschillende fases niet zo helder. Vaak lopen de fases in elkaar over en moet je wel eens een stap terug doen. Een rouwproces en het verwerken kan een levenslang proces zijn. Maar je kunt er mee om leren gaan.
Erna Eskes verloor enkele jaren geleden haar zoon Gerben bij een auto-ongeluk. “Hij was op vakantie in het buitenland. Het leven van ons gezin werd in één klap overhoop gegooid. Het verlies van een kind is onbeschrijfelijk en ongrijpbaar,” vertelt Erna. Wandelen heeft mij geholpen om er mee om te gaan. Die ervaring gebruik ik nu om als wandelcoach met mijn client in de natuur te gaan wandelen.”
Wandelen en een verlies verwerken lijken in eerste instantie niet veel met elkaar te maken te hebben. Toch is de relatie volgens Erna logisch. “Uit meerdere wetenschappelijke onderzoeken is gebleken dat de natuur een helende werking heeft en helpt in het proces tot herstel. Al in heel kleine dingen merk je dat. Kijk maar eens wat een wandeling met je doet als je de hele dag binnen hebt gezeten. Je voelt je frisser in je hoofd, energieker en vrolijker. Daarnaast is wandelen gezond. Je bent in beweging, je hersenen maken stoffen (endorfine) aan waardoor je je fijner voelt, je kunt je boosheid kwijt door eens flink van je af te schreeuwen op het strand of in het bos. De natuur leidt je af, prikkelt je zintuigen en geeft ruimte voor andere gedachten.
Wandelen in de natuur heeft mij zelfs geholpen bij het verlies van mijn zoon. Ik vergelijk het met de beklimming van een berg: als mijn gezin, mijn leven de top van de berg is, zal ik door het verlies nooit meer op de top staan. Maar als ik nu die berg beklim en tot net onder de top kan komen is het uitzicht ook heel mooi. Het gemis blijft, maar het krijgt betekenis en wordt tastbaarder, begrijpelijker.”
Dit visueel maken van een vreemde en ontastbare leegte is wat Erna in haar coaching probeert te bereiken, waardoor het rouwproces iets dragelijker wordt. “De natuur geeft de mogelijkheid om dingen visueel te maken en daardoor beter te begrijpen en te accepteren,” vervolgt Erna. “Op een kruising in het bos kun je kiezen uit een modderpad of een goed begaanbaar pad. Welk pad kies je en waarom? De keuzes in het leven maak ik op deze manier zichtbaar, waardoor ook duidelijk wordt wat het voor je betekent. Zo kan het plotseling verliezen van je baan je onzeker maken. Je valt in een gat en weet niet hoe je nu verder moet. Samen kijken we waar de nieuwe mogelijkheden liggen. Kies je voor veilig en niet gelukkig in de situatie waar je nu in zit, de makkelijke weg? Of kies je er voor om door de weerstand van modder te lopen, uit je comfortzone, wetende dat je je voeten nadien schoon kan maken. Misschien moet je belangrijke keuzes maken en kun je het gevolg niet direct overzien, maar je weet dat het uiteindelijk goed komt en je je weg kunt vervolgen.”
Tijdens een coachingswandeling wandelt Erna één-op-één met een client, waarbij de behoefte en het tempo van de client leidend zijn. “Ieder heeft zijn eigen tijd nodig om met verlies om te gaan. Waar het mij om gaat is dat je om je heen gaat kijken als we door de natuur wandelen. Met gerichte oefeningen kan ik hierin helpen. Door te zien wat er om je heen is en gebeurt kun je vergelijkingen trekken met de gedachten die er door je hoofd malen en tot oplossingen en inzichten komen die helpen te verwerken. Niets vaags maar met beiden voeten op de grond. Door mijn eigen ervaring ben ik in staat hele directe vragen te stellen. Dat kan heel confronterend zijn, omdat ik je met de pijn confronteer. Maar omdat men weet wat ik heb meegemaakt, wordt dat geaccepteerd en gewaardeerd. Confronteren zet je aan het denken en daardoor kun je uiteindelijk verder. En soms is er gewoon stilte. Dan wandelen we naast elkaar en wordt er niets gezegd. Die ruimte is er. Tijd om even na te denken, te voelen, maar vooral ook te genieten van de prachtige natuur.”
