Direct naar de content Direct naar de hoofdnavigatie Direct naar de footer
Tips & Tricks

Zo bescherm je jezelf tegen insecten die ziektes overdragen

Veel dieren die je tijdens je wandelingen tegenkomt, hebben nut in de natuur. Zo ook muggen en teken. De klimaatveranderingen leiden tot nieuwe uitdagingen rond ziektes. Overgedragen door, jawel, muggen en teken – zelfs in ons eigen land. Waar hebben we mee te maken en wat kan je zelf doen?

vrouw aan zee.

Wil jij bijdragen aan wetenschappelijk onderzoek hierover? Dat kan heel goed tijdens je vakantie in eigen land of over de grenzen! Onderaan op deze pagina kun je je aanmelden.

Muggen

Tegen door muggen overdraagbare infectieziekten – zoals het West-Nijl virus, Usutu virus, Sindbis virus, Dengue virus, Chikungunya virus en Zika virus – bestaan geen vaccins. Het is daarom van groot belang om jezelf te beschermen tegen muggenbeten in gebieden waar de infectieziekten vaak voorkomen. Je denkt misschien dat dit alleen in het buitenland hoeft, maar ook in Nederland wordt dit steeds belangrijker. Je kunt jezelf beschermen door gebruik te maken van muggenwerende producten, zoals producten die DEET bevatten. Daarnaast is het verstandig je lichaam zoveel mogelijk te bedekken met (muggenwerende) kleding.

De muggensoorten die deze virussen bij zich kunnen dragen, zijn de hele dag actief. Tijdens schemering zijn ze het meest actief. Het is daarom belangrijk dat je jezelf de hele dag beschermt tegen muggenbeten, als je in een gebied bent waar deze virussen veel voorkomen. Het gebruik van een muskietennet en/of airconditioning tijdens het rusten biedt ook bescherming tegen muggenbeten.

Muggen in de laaghangende zon.
Muggen. (Foto: © Wardmans, Flickr)

Teken

Tekenencefalitis wordt verspreid door beten van besmette teken. Het is daarom belangrijk om jezelf ook tegen tekenbeten te beschermen. Je kunt jezelf tegen tekenbeten beschermen door je huid zoveel mogelijk te bedekken, bijvoorbeeld met een lange broek en een T-shirt met lange mouwen. Het is belangrijk dit vooral te doen in gebieden waar teken actief zijn. Teken zijn actief in gebieden met veel struikgewas, hoog gras en dode bladeren. Als je buiten bent geweest, is het verstandig jezelf te controleren op tekenbeten. Teken kunnen naast tekenencefalitis ook andere ziekten overdragen, zoals de ziekte van Lyme.

Op de website van het RIVM vind je meer informatie over teken, tekenbeten en de daarbij behorende symptomen. Hier lees je ook hoe je een teek het beste kunt verwijderen.

tent in de bergen aan een meer.

Wetenschappelijk onderzoek

Met de klimaatverandering komen ook de grenzen steeds dichterbij waarbinnen de overbrengers van deze ziekten kunnen leven. Zo zagen we bijvoorbeeld op NOS en RTL berichten voorbijkomen over de tijgermug die in Nederland opduikt. Wat is er nog meer? Dat is belangrijk om te weten en vast te stellen en daar komt wetenschappelijk onderzoek bij kijken.

In het One Health Travel onderzoek meet UMC Utrecht, samen met Leiden UMC en Erasmus MC, de aanwezigheid van arbovirusinfecties onder terugkerende reizigers. Het is nog niet bekend hoe vaak deze infecties onder terugkerende reizigers voorkomen, omdat de symptomen vaak mild zijn en op griepachtige klachten lijken. Vaak wordt voor deze klachten geen bezoek aan de dokter gebracht of een bloedtest afgenomen voor een diagnose.

Wat kun jij doen?

Je kunt meedoen aan het One Health Travel onderzoek van UMC Utrecht zodat zij belangrijke wetenschappelijke data kunnen verzamelen. Geef je op en doe mee wanneer je meer dan zeven dagen ergens op vakantie verblijft. Dat kan in Nederland, de EU of het Caribisch gebied zijn. Tijdens je vakantie houd je in de gaten of je bent blootgesteld aan muggen- en/of tekenbeten. Je kunt dit handig bijhouden in de speciale One Health Travel app. Zo gaat het in zijn werk:

twee vrouwen in de branding.
Chiara de Bellegarde doet een oproep om mee te werken aan wetenschappelijk onderzoek.
Onderzoeker Chiara de Bellegarde van One Health Pact.
  1. Meld je aan voor deelname aan het onderzoek. Dat kan hier.
  2. Download de gratis app met de instructies in je bevestigingsmail.
  3. Log in.
  4. Schakel je GPS-gegevens in, zodat onderzoekers kunnen zien waar je bent gebeten en geweest.
  5. Je ontvangt per post een bloedtest voor arbovirusinfecties.
  6. Bij thuiskomst doe je binnen 21 dagen de test d.m.v. een vingerprikje.
  7. De test stuur je terug per post.
  8. UMC Utrecht onderzoekt het bloed op antistoffen tegen onder andere het West-Nijl-, Usutu-, Sindbis-, Chikungunya-, Dengue- en Zikavirus en tekenencephalitis. Aanwezigheid van antistoffen wijst op een doorgemaakte infectie.
Meer informatie & aanmelden

One Health Travel is een PhD-onderzoek van Chiara de Bellegarde, onder leiding van Patricia Bruijning. Het maakt deel uit van One Health Pact gefinancierd door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).