Route

Stadswandeling Woudrichem

Gebied / Regio: Woudrichem
Karakteristiek: Onverhard
Afstand: 2.8km
Soort wandeling: Rondwandeling

Niet rolstoeltoegankelijk
Huisdieren toegestaan

Sinds 2021 prijkt de Brabantse vestingstad Woudrichem op de prestigieuze UNESCO Werelderfgoedlijst. Het verleden verbonden aan de Hollandse Waterlinies speelt daar een grote rol in. Toch is dat niet de enige reden om deze charmante plaats met een bezoek te vereren. Elk huis, elk gebouw vertelt een geschiedenisles. We laven ons al wandelend aan het historisch erfgoed van Woerkum, zoals de locals hun thuishaven noemen.

Startpunt

Naam: Wereldwinkel Woudrichem
Straat: Kerkstraat 7
Postcode: 4285BA
Plaats: Woudrichem

Stadswandeling Woudrichem — Wandelen over de wallen (Foto © Eva Hopstaken)

Tekst & foto’s: Eva Hopstaken

Vis

”Waar staat Woudrichem bekend om, weet jij dat?” informeer ik bij mijn wandelmaatje op weg naar de vestingstad. “Vis,” luidt het antwoord kort maar krachtig. “Vis?” herhaal ik, aangezien dat het laatste antwoord was dat ik verwachtte. Ik zat zelf meer te denken aan de televisieserie Dokter Tinus, die in het plaatsje opgenomen is of iets met de Oude en/of Nieuwe Hollandse Waterlinie, maar vis dus.

Gevangenpoort

Terwijl we de auto parkeren en uitstappen, klinkt het naast me; “Ken jij het verhaal van de visoproer niet?” alsof iedereen die kennis paraat heeft. We passeren de gevangenpoort als ik het verhaal achter de oproer te horen krijg. Een verhaal uit eind 19^e eeuw (1877 om precies te zijn) over belastingen, ontevreden vissers die het recht tot uitvaren en verkoop ontnomen werd en een oud burgervader die vreesde voor oproer in zijn gemeente. “Werden ze hier dan vastgezet?” informeer ik wijzend op de toren. “Dat weet ik dan weer niet,” antwoordt mijn wandelmaatje met een frons in het voorhoofd.

Merwede, Maas en Waal

Op deze frisse doordeweekse herfstdag is het rustig in Woudrichem. Geen vissers in opstand, geen mensen op straat en geen schepen die uitvaren. Op d’n Bol schuurt de frisse wind langs onze wangen en speelt met de franjes van mijn sjaal. “Wat is nu eigenlijk wat? Hoe zie of weet je nu welk stuk water de Merwede, de Maas of de Waal is,” mijmer ik. Al het water lijkt tenslotte op elkaar. Dezelfde vraag kun je op deze plek overigens ook over het land stellen, want Woudrichem ligt precies op de kruising van drie provincies, Brabant, Gelderland en Zuid-Holland.

Rooie Peer

Net voorbij de historische haven staan we in het decor van een SBS-serie, te weten bij het huis dat dienstdeed als woning van Dokter Tinus. Vlak bij de woning staat een manspersoon op een sokkel. Zou acteur Thom Hoffman naast een Zilveren Televizier-Ster voor zijn rol als, toch wat vreemde, dokter ook vereeuwigd zijn in een standbeeld? Dat blijkt niet het geval. Twee dames gehuld in een sportieve outfit zien ons zoeken naar meer informatie. “Het is Rooie Peer,” laat een van de twee weten. De ander vult aan;” Pieter Verhagen, een van onze oud-burgemeesters. Een goede vent, die veel ophad met de arme bevolking in zijn tijd (red. 1903 – 1925).”

Geschiedenis alom

Jacoba van Beieren staart ons stoïcijns aan als we haar (standbeeld) passeren, maar kijkende naar haar geschiedenis en de strijd die ze al vanaf jonge leeftijd leverde, is er eigenlijk ook maar weinig te lachen voor deze vrouw. Een standbeeld van Jan Klaassen de trompetter een stukje verderop zorgt ervoor dat ik de rest van de wandeling met het gelijknamige liedje van Rob de Nijs in mijn hoofd zit.

Martinuskerk

De toren van de Martinuskerk is moeilijk over het hoofd te zien, waar je ook staat, kijkt of wandelt in Woudrichem: de 34 meter hoge toren is altijd in zicht. Dat de korenmolen WOII niet ongeschonden doorgekomen is, valt nu niets meer van te zien.

“Oversteken?” De verleiding is groot het voetveer te pakken naar slot Loevestein, de voormalige staatsgevangenis waaruit Hugo de Groot op spectaculaire wijze ontsnapte. Een andere keer, besluiten we en lopen door naar ons eindpunt, de Hoogstraat. Bij lunchcafé Gewoon Ploon warmen we ons aan een kop dampende chocolademelk alvorens we deze kleine plaats vol grote verhalen weer verlaten.

Praktische informatie

De route met achtergrondinformatie en kaartje is gratis te downloaden op de website van Biesboschlinie.com
Met de (klein)kinderen op pad? Kies dan voor de QRfgoed kinderwandeling. Voormalig burgermeester Verhagen is de virtuele gids.
Op verschillende plaatsen buiten, maar ook in de vesting kan er gratis geparkeerd worden. In het weekend en de zomerperiode kan het soms even zoeken zijn naar een plaatsje in het historische centrum.
Kom je met het openbaar vervoer naar Woudrichem, pak dan de trein naar Gorinchem. Stap aansluitend op de bus naar Sleeuwijk en de buurtbus brengt je het laatste stukje tot aan je bestemming. Je kunt er ook voor kiezen om in Gorinchem de veerpont naar Woudrichem te nemen. Reis je via Den Bosch dan pak je de bus die je in een keer naar Woudrichem brengt.
Beklim 196 treden voor een fantastisch uitzicht over de vestingstad de Martinustoren. Op de website van gidsenwoudrichem.nl staan de openingstijden en prijzen.