De mooiste netwerkwandelingen in Zaanstreek en Waterland
Denk je aan de Zaanstreek en Waterland, dan zie je groene velden, water en oude molens. Door deze streek gaan 15 mooie netwerkwandelingen, die staan beschreven in een handige gids.
Wandelen op de oude Zeedijk, foto: Uitgeverij Elmar
Het landschap van Waterland kenmerkt zich voor weiden die worden doorsneden door ontelbare sloten en vaarten en die hier en daar worden onderbroken door meertjes en droogmakerijen. Je vindt er schilderachtige dorpjes als Broek in Waterland en Holysloot en Zuiderzeestadjes als Monnickendam en Edam.
Aan de westkant van Waterland heeft een andere zijrivier van het IJ het landschap bepaald: De Zaan. In de middeleeuwen ontstond rond zijn dam een rivierdorp: ‘Zaenderdam’. In de 16e en 17e eeuw vestigden zich hier vele scheepswerven, houtzagerijen, olieslagerijen enzovoorts. Restanten van dit imposante industriële landschap zijn nog steeds terug te vinden op de Zaanse Schans en hogerop, tot in Wormerveer. Het bijzondere van dit landschap is dat er aan de buitenranden grote waterrijke veenweides te vinden zijn.
De westelijke ringdijk van het Blijkmeer, foto: Uitgeverij Elmar
De vijftien netwerkwandelingen volgen de markeringen van het Wandelnetwerk Noord-Holland. Via de nummers die in de gids staan beschreven, kun je de routes lopen. Daarnaast vind je in de gids informatie over bezienswaardigheden waar je langs komt.
De Purmerdijk bij Ilpendam, foto: Uitgeverij Elmar
De 15 wandelingen in vogelvlucht
Wandeling 1 (De groene Badkuiproute) is een ommetje door het mooie dorp Broek in Waterland. Befaamd om z’n kleurige houten huizen, pronkgevels, ‘dooddeuren’, stijltuintjes en stenen lantaarnpalen. De Volgermeerroute (wandeling 2) is een verrassende wandeling vanuit Broek in Waterland door de Volgermeerpolder. Dit gebied was voorheen een vuilstort, maar is in 2011 omgetoverd tot natuurgebied met door riet omzoomde veenplasjes, groene vergezichten en een waar vogelparadijs. De derde wandeling (De Varkenslandroute) doorkruist het land van veenweitjes en sloten in een wijde boog van Ilpendam naar Watergang. Neem even de tijd om vogels te spotten vanaf de ringdijk. Kieviten, kluten en tureluurs zwieren sierlijk door de lucht.
Op de Fort Spijkerboorroute (wandeling 4) zie je de strak verkavelde polder, die al snel na het droogmalen in 1612 een groot agrarisch succes was, mede dankzij de uitstekende grond. In de zuidpunt van de droogmakerij stoot je op het indrukwekkende Fort Spijkerboor. Dit was het zwaarst bewapende fort van de Stelling van Amsterdam. Wandeling 5 (Rondje de Woude) is een ommetje rond veeneilandje De Woude. De rietomzoomde grasdijk heb je helemaal voor je alleen, het hele jaar rond. Geniet van de weidse uitzichten over het grijsblauwe, botenrijke Alkmaarder- & Uitgeestermeer aan de ene kant en de groene, drassige, vogelrijke en boomloze veenpolder aan de andere kant. De Zeevangroute (wandeling 6) voert je over de grasdijk langs het Markermeer. Onderweg is er werk aan de winkel, want er zijn twee trekpontjes. Daarna loop je kilometers zuidwaarts over de oude zeedijk in de richting van Volendam. De tocht eindigt in de oude straatjes van Edam. Wandeling 7 (de Schermeerroute) volgt een paar bloemrijke graskades langs de voormalige oevers van het Schermeer. Wandelend over de Menningweerdijk en de Meerdijk zie je goed dat de oudere veenpolders hoger liggen dan de bodem van de droogmakerij.
Wilgenroosjes langs het wandelpad, foto: Uitgeverij Elmar
Op de Palingroute (wandeling 8) wandel je door Monnickendam, de plaats die eeuwen Zuiderzee-historie onderbrengt. Wie verlangt naar de geur van gerookte paling, die kan terecht in de ambachtelijke visrokerij in de Havenstraat van Monnickendam. Wandeling 9 (De Dik Tromroute) is een korte rondwandeling vanuit Oosthuizen die je als vanzelf in de sfeer van de voormalige Zuiderzee en het Oudhollandse landschap brengt. De Grosthuizenroute (wandeling 10) is eveneens een korte rondwandeling. Met name het slot van de wandeling is bijzonder. Hoog op de door bomen omzoomde Beemsterringdijk deel je het gras met honderden schapen en kan je genieten van mooie zichtlijnen. Wandeling 11 (de Purmerbosroute) gaat door een jong bos aan de rand van Purmerend. Populieren en essen zijn de hoge blikvangers, maar daartussen is er nu ook ruimte voor andere loofbomen en zijn er open plekken en poelen gemaakt.
De Eilandspolderroute (wandeling 12) brengt je door een eldorado voor riet- en weidevogels. Onderweg loop je ook door het langgerekte Grootschermer, ook een oud vissers- en vaardersdorp, met z’n 17e-eeuwse raadhuisjes, beeldentuin en molen. Wandeling 13 (Ommetje Holysloot) brengt je door het dorpje Holysloot, dat ‘aan het einde van de wereld’ ligt. De weg houdt bij de westpunt van het dorpje op en aan de noordkant stoot je op een breed water: het Holysloter Die. Alleen door de weilanden en over een zigzaggend kerkenpad kun je om het water heen.
Rond het Twiske (wandeling 14) brengt je door een nieuw recreatiegebied ten noorden van Amsterdam. Ontelbaar veel sloten verdelen de weitjes en de rietlanden. Bruggen en vlonders verbinden de talrijke onverharde paden. Tijdens de laatste wandeling uit de gids (De Zaanse Schansroute) doe je een stap terug in de tijd. Je ziet historisch industrieel erfgoed, oude winkeltjes en natuurlijk molens.
Souvenirs uit de Zaanstreek, foto: Uitgeverij Elmar
