Wandel over paden langs de rivieren en geniet van geweldige open ruimtes. In het Zuid-Hollands rivierenland liggen 15 mooie wandelroutes op je te wachten. Je vindt ze in een handige gids met beschrijvingen en kaarten.
‘Denkend aan Holland zie ik breede rivieren traag door oneindig laagland gaan’, schreef dichter Hendrik Marsman in 1936. Wandel je door het Zuid-Hollandse rivierenland, dan komt deze dichtregel tot leven. De Krimpenerwaard, het Eiland van Dordrecht, de Alblasserwaard en de Vijfheerenlanden zijn nog steeds geweldige open ruimtes met zo hier en daar een rij populieren, een geknotte kerktoren en een boerderij. Water is in de waarden het overal aanwezige element. In de vorm van rivieren, sloten, boezems en plassen.
De vijftien routes door het Zuid-Hollandse rivierenland zijn samengesteld via het regionale routenetwerk van de provincie Zuid-Holland en hebben een lengte van 5 tot 15 kilometer. Deze routes gaan onder meer over tiendwegen met knotwilgen in de Krimpenerwaard en door bloemrijke uiterwaarden in de Lopikerwaard. Soms passeer je een vestingstadje, dan weer een natuurgebied vol eenden en grutto’s.
De eerste route start in de Krimpenerwaard: een stoere polder van zwart- en rood-witte koeien, weerspiegeld in heldere slootjes. Deze route heet het Kraamvrouwenpad, wat verwijst naar een oud voetpad bij Vlist dat vroeger door vroedvrouwen werd gebruikt om snel naar bevallende vrouwen te gaan. Ook route 2 brengt je door de Krimpenerwaard. Op de door knotwilgen, elzen, berken en sloten omzoomde graskades bij Berkenwoude lijkt de Randstad ver weg. De Loetbosroute (route 3) gaat naar het langgerekte bos van de oude veenrivier De Loete, ten noorden van Lekkerkerk. Na het Loetbos zigzagt de wandelroute noordwaarts naar het groene lintdorp Benedenberg, met zijn stijlvol gerestaureerde boerderijen. Op route 4 ervaar je hoe het landschap in honderden jaren tijd is veranderd. Je ziet smalle weilandkavels zoals die er vroeger uitzagen, maar ook nieuwe recreatiebossen. De Kinderdijkroute (route 5) gaat langs de 19 wereldberoemde molens op deze toeristische locatie.
Vervolgens kom je op route 6 in de Alblas, waar je over graskades en weilanden en langs diverse dorpjes loopt. De Dwarsgangroute (route 7) gaat langs de boezemvaart die de lage polders in de Alblasserwaard met elkaar verbindt. Met recht draagt de route de naam van de vaart, want je zult de haakse watergang tijdens deze tocht over de volle lengte zien. Dat het langs het kronkelige veenriviertje de Giessen goed toeven is, bewijst de Hoornaarroute (route 8). De 17e-eeuwse watermolens maken het plaatje compleet. De Avelingen (waar je op route 9 doorheen komt) is een verrassend natuurgebied van Staatsbosbeheer. Je kunt hier ontzettend veel vogels zien: van zangvogels tot weidevogels. Tijdens route 10 (de Noordeloosroute) wandel je door het sfeervolle lintdorp Noordeloos, met historische boerderijen en huizen. Buiten de bebouwde kom van het dorp liggen lange, ongerepte graskades.
De volgende route (de Jaarsveldroute) gaat over uiterwaardenpaden. Het noordelijk deel van deze route voert door het eindeloze weidelandschap van de Lopikerwaard. Op route 12 (Hei- en Boeicoproute) maak je een uitstapje naar de provincie Utrecht. Het zijn hier de vele bosjes, populierenlinten, grienden en boomgaarden tussen de weilanden die de omgeving zo aantrekkelijk maken voor wandelaars. De Arkelse Lingeroute (route 13) is een wat kortere sfeervolle rondwandeling. Het eerste deel loop je over een onverharde kade langs het Merwedekanaal. Na een korte doorsteek tussen boerderijen en fruitgaarden loop je noordwaarts over een rustige zomerkade langs de Linge. Route 14 start in de Biesbosch, waarna je richting Dordrecht wandelt. Dit is de oudste stad van Holland en dat is aan de vele monumenten nog steeds goed te zien. De Liesveldroute (route 15) start vanuit Nieuwpoort: één van de kleinste vestingsteden van Nederland. Al snel daal je af in de polders van de Alblasserwaard, waar je grasgroene weilanden betreedt. Het ommetje over de Nieuwpoortse vestingwal is de kers op de taart van 15 mooie wandelingen door het Zuid-Hollandse rivierenland!
De Oudendijkse Molen (langs route 8) is één van de oorspronkelijke zes overgebleven molens van Polder ‘Het Land der Zes Molens’. Waarschijnlijk stond op deze plek al in de 16e eeuw een molen. Het onderstel van de huidige molen dateert uit 1683, toen de molen geheel werd vernieuwd. De molen is van het type wipmolen en had als functie om overtollig polderwater via een schoeprad in de naastgelegen vliet te lozen. De polder wordt vandaag de dag bemalen door het één kilometer westelijker gelegen vijzelgemaal D.C. Aanen, waar de wandeling eerder langs voerde. Een tweede bewaard gebleven molen, de Scheiwijkse Molen, staat aan de Schellumsche Vliet.
In de Krimpener- en Alblasserwaard liggen veel zogenaamde tiendwegen. Ook tussen Boven-Hardinxveld en de Dordtsche Avelingen ligt een fraai, onverhard exemplaar. Lang is gedacht dat ze indertijd aangelegd zijn om de af te dragen belasting – een tiende van de oogst – naar de leenheer te vervoeren. Recenter historisch onderzoek laat zien dat veel tiendwegen op een bepaalde afstand van, en evenwijdig aan de rivierdijk liggen, dwars op het verkavelingspatroon. Dat maakt een waterhuishoudkundige functie aannemelijker. In ieder geval werden ze vroeger ook gebruikt als karrenspoor. Nu zijn ze vooral heerlijk om over te wandelen. Ze zijn omzoomd door tiendweteringen en ‘houtgewas’: knotwilgen, essen en elzen.
Op route 15 kom je door één van de kleinste vestingstadjes van Nederland. Op voorstel van Prins Willem van Oranje (Stadhouder Willem III) werd Nieuwpoort na het Rampjaar 1672 omgetoverd in een hypermoderne vesting met wallen, grachten en zes bastions. De vesting lag indertijd samen met Schoonhoven heel strategisch, omdat van hieruit de rivier en de dijk volledig konden worden bestreken. Het compacte stadje kwam geheel binnen de vestingmuren te liggen. Boven de in 1696 gereedgekomen inlaatsluis verrees in 1697 het sierlijke stadhuisje. Zo was de sluis goed beveiligd tegen ontevreden boeren, voor het geval dat inundatie aan de orde was.
De 15 routes door het Zuid-Hollands rivierenland staan beschreven in de gids ‘De mooiste netwerkwandelingen Zuid-Hollands rivierenland’ van uitgeverij Elmar. In de gids zie je per route welke knooppunten van het wandelnetwerk je moet volgen.
Ook bevat deze gids alle praktische info, zoals startplaats, horeca onderweg en bereikbaarheid met het openbaar vervoer. Bovendien lees je in de gids interessante achtergrondinformatie over de bezienswaardigheden die je onderweg tegenkomt. Bestel de gids via onderstaande button.
