Op 8 november 1944 werd Zeeland bevrijd. Het vernieuwde Bevrijdingspad brengt je langs de geschiedenis van de hevige strijd die aan de bevrijding voorafging: de Slag om de Schelde. De indrukwekkende wandelroute laat je herdenken, herinneren en bezinnen en is tevens een eerbetoon aan de bevrijders.
Ondanks de belangrijke rol die De Slag om de Schelde speelde voor de bevrijding van Nederland, is deze slag relatief onbekend. In de geschiedenisboeken is er weinig aandacht voor de gebeurtenissen in Zeeland. Wandel je in de omgeving van de Schelde, dan zie je dat sporen en herinneringen in het landschap nog altijd zichtbaar zijn.
Het 135 kilometer lange Bevrijdingspad moet voorkomen dat de geschiedenis van de bevrijding in de vergetelheid raakt. Initiatiefnemer van het pad, en tevens de auteur van de bijbehorende gids, is Theo Klanke. Hij blies samen met Stichting Landschapsbeheer Zeeland en een groep vrijwilligers het Bevrijdingspad dit jaar nieuw leven in.
Je wandelt op het Bevrijdingspad langs indrukwekkende monumenten, leerzame musea en littekens in het landschap, maar ook door het Zeeuwse landschap met mooie vergezichten over water, weilanden, schorren en slikken. De route start bij het NS-station in Kapelle en brengt je via acht etappes naar Arnemuiden.
Het Bevrijdingspad wordt aangegeven met het wandelknooppuntensysteem. In de gids 'Wandelen in Zeeland op het Bevrijdingspad’ is precies aangegeven welke nummers je bij knooppunten van het wandelnetwerk moet volgen. De gids bevat tevens een plattegrond van iedere etappe en informatie over bijzondere plekken en bezienswaardigheden die je passeert. Je kunt de gids bestellen in onze webshop.
Langs welke bijzondere plekken gaat het Bevrijdingspad? We lichten hier van iedere etappe één markant punt uit.
Het Bevrijdingspad start in Kapelle, waar je al vrij snel langs de Franse militaire begraafplaats loopt. In 1940 vochten Franse troepen hier tegen de Duitse SS-troepen. Hierbij kwamen veel Franse militairen om het leven. Verderop in Kapelle passeer je een gedenkteken voor de burgers en militairen die omkwamen tijdens de oorlog: een opengeslagen boek dat nooit gesloten mag worden. Nadat je Kapelle hebt verlaten, betreed je een landschap van weilanden, boomgaarden en schorren en slikken.
Al wandelend langs de zeedijk in het dorp Baarland zie je een granieten zuil. Dit monument herinnert aan de landing van Schotse militairen op Zuid-Beveland. Baarland werd spoedig bevrijd, waarna de geallieerden richting de Sloedam trokken. Een andere blikvanger langs de route van deze etappe is Slot Baarland, een ommuurd kasteel met siertuin en koetshuis.
Het Bevrijdingsmuseum Zeeland met het Bevrijdingspark toont je de geschiedenis van Zeeland tijdens de Tweede Wereldoorlog. De gebeurtenissen tijdens de Slag om de Schelde nemen hier uiteraard een belangrijke plaats in. Een leerzame tussenstop tijdens je wandeltocht.
Terwijl Vlissingen langzaam in zicht komt, wandel je langs een bos met een kreek. Dit gebied is ontstaan na een bombardement van de geallieerden. Hiermee werden Duitse verdedigingswerken onder water gezet. Na de oorlog veranderden de diepe watergeulen in kreken doordat de dijken werden hersteld. Ook werden er bossen rond de kreken geplant. In het natuurgebied leven veel vogelsoorten en in het najaar kun je er veel paddenstoelen zien. Vlakbij Bos Rammekenshoek ligt Fort Rammekens, het oudste zeefort van West-Europa.
Vlissingen was vanwege de ligging aan de monding van de Westerschelde voor de Duitsers een belangrijke plaats. Een kilometerslange tankgracht, kazematten (bunkers) en anti-tankgeschut moesten de geallieerden tegenhouden. Tijdens deze etappe zie je hier de resten van.
In Het Polderhuis kom je alles te weten over de geschiedenis van Westkapelle. Er is veel aandacht voor de landing van de geallieerden bij Westkapelle op 1 november 1944 en het bombardement een maand daarvoor.
In de tuin van Het Polderhuis staat de fundering van een oude molen, die verwijst naar een zwarte bladzijde in de geschiedenis van Westkapelle. Britse bommenwerpers bombardeerden op 3 oktober 1944 Westkapelle met het doel om Walcheren onder water te zetten. Hierbij kwamen veel inwoners van het dorp om het leven, onder wie 47 mensen die de molen als schuilplaats gebruikten.
Kasteel Westhove was een belangrijke telefoonschakel tussen Duitse bunkers in de omgeving. Het was daarmee een doelwit van geallieerde bombardementen. De eeuwen daarvoor had het kasteel diverse vermogende bewoners. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog was het kasteel al voor een groot deel beschadigd geraakt, maar het overleefde de Tweede Wereldoorlog. Tegenwoordig is het een hostel. Het straalt nog steeds een middeleeuwse sfeer uit.
Met Arnemuiden in zicht, passeer je de Sloedam. Hier staan nog diverse bunkers die onderdeel waren van de Duitse verdedigingslinie. Rond de Sloedam werd tijdens de oorlog hevig gevochten, zowel in 1940 als in het najaar van 1944. Tijdens de derde etappe liep je langs de andere kant van de spoorlijn, waar je ook diverse bunkers zag.
Langs deze spoorlijn gaat de route naar Arnemuiden, het eindpunt van het 135 kilometer lange Bevrijdingspad.
Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog was Zeeland het decor van een zware militaire operatie. Op de oevers van de Schelde vonden hevige gevechten plaats tussen de Duitsers en de geallieerden. De Schelde vormde de toegang naar de haven van Antwerpen. Deze haven was belangrijk voor de bevoorrading van de geallieerden die Nederland moesten bevrijden. Duitse soldaten beheersten echter de oevers van de Schelde. Een 85 dagen durende strijd in Zeeuws-Vlaanderen, Walcheren en Zuid-Beveland volgde.
Zowel de Zeeuwse bevolking als het landschap hadden zwaar te lijden onder de gevechten. Walcheren werd deels onder water gezet om de Duitsers te verdrijven en bij bombardementen vielen honderden slachtoffers. Na een hevige strijd werd Zeeland in het najaar van 1944, nu precies 75 jaar geleden, bevrijd door de geallieerden. De haven van Antwerpen kon vanaf dat moment worden gebruikt voor de bevrijding van de rest van West-Europa.
Wil je de herinneringen aan de Slag om de Schelde in het Zeeuwse landschap met eigen ogen zien? Dit kan met de gids 'Wandelen in Zeeland op het Bevrijdingspad'. Deze gids is te bestellen via onze webshop.
