Een bijzonder natuurverschijnsel: ijshaar

IJshaar in Austerlitz Utrecht (Afbeelding: Wikimedia Ronaldhuizer)

Nee, het is geen zoete topping op je hoorntje met bolletjes Italiaans ijs. Verre van dat. IJshaar of haarijs is een zeldzaam natuurverschijnsel, ook wel bekend als de baard van Koning Winter. Wanneer de temperatuur net onder het vriespunt ligt, ontstaat er een haarachtige, wollige ijsstructuur op dood en nat hout. Het kan vele centimeters lang worden, vandaar de bijnaam 'de baard van Koning Winter'.

Ontstaan ijshaar

IJshaar ontstaat vanuit de kern van dood hout, dus niet op de bast, en alleen wanneer er bepaalde schimmels in het hout voorkomen. De stofwisseling van deze schimmels zorgt ervoor dat er water vrij komt in het hout, wat door zeer kleine openingen naar buiten wordt geperst. Wanneer het op dat moment licht vriest én er een hoge luchtvochtigheid is, kan het water niet verdampen en bevriest het in lange, dunne ijsharen. Vriest het hard buiten, dan kan je beter niet op zoek gaan naar ijshaar. Bij te lage temperaturen daalt de stofwisseling van de schimmels waardoor er geen water meer wordt geproduceerd en er geen ijshaar ontstaat.

Vergroot je kans om ijshaar tegen te komen

IJshaar houdt van zeer specifieke omstandigheden. Wil je jouw kans vergroten om dit natuurverschijnsel tegen te komen, dan moet je met een paar punten rekening houden. Allereerst, hou de weersomstandigheden goed in de gaten. De luchtvochtigheid moet hoog zijn en de temperatuur moet net onder het vriespunt liggen. Wij raden aan om ’s ochtends vroeg te gaan wandelen. Zodra de temperatuur boven de nul graden stijgt en de zon op ijshaar schijnt, is het zo verdwenen. Als sneeuw voor de zon. Daarnaast ontstaat ijshaar alleen op dood kernhout van loofbomen, met name beuken en eiken. Vergroot je kansen dus door in bossen te wandelen waar veel loofbomen voorkomen. Ten slotte, raak ijshaar niet aan. Het is zo teer dat het na aanraking direct wegsmelt.

Succes en veel plezier met je zoektocht naar de baard van Koning Winter.

Ben jij ijshaar tegengekomen? Stuur ons je mooiste foto’s via Instagram of Facebook, of mail naar redactie@wandel.nl. Dat vinden wij leuk!

Lees ook

Zes wilde eetbare planten in de winter

Wist je dat er ook in de winter eetbare planten langs de wandelpaden groeien? Hiermee kan je bijvoorbeeld een winterpluksalade, smoothie of pesto van maken. Wandel.nl vertelt je welke planten je kunt plukken.

Lees meer

Wandelen langs wateren met otters

Het grootste waterroofdier van Nederland is terug van weggeweest en is weer te bewonderen in de Nederlandse wateren. Niet voor niets is 2021 uitgeroepen tot het Jaar van de Otter. Wandel.nl vertelt je meer over de otter.

Lees meer

Vogels kijken tijdens je winterwandeling

Elk jaar komen er miljoenen vogels uit Scandinavië en Rusland naar ons land gevlogen om hier te overwinteren. Wandel.nl vertelt je meer over tien opvallende wintergasten die jij kunt tegenkomen tijdens je wandeling.

Lees meer