Direct naar de content Direct naar de hoofdnavigatie Direct naar de footer
Route

Stap in het verleden op deze wandelroutes

In Nederland liggen diverse wandelroutes waarop je meer te weten komt over het verleden. Van de Romeinen aan het begin van de jaartelling tot de Watersnoodramp in de twintigste eeuw. Wandel.nl zet mooie routes langs geschiedenis op een rij.

Header | stap-in-het-verleden-op-deze-wandelroutes

Het Limespad (Zuid-Holland – Utrecht – Gelderland)

Langs de grens van het Romeinse rijk

We beginnen onze reis door de tijd bij bij het begin van de jaartelling. Ruim 2000 jaar geleden maakten de Romeinen vanuit het zuiden hun opwachting in Nederland. De noordgrens van hun machtige rijk liep dwars door Nederland, tussen Katwijk en de Duitse grens. Deze grens wordt de limes genoemd. In 2021 kreeg deze grens zelfs het eervolle predikaat 'UNESCO Werelderfgoed'. Het Limespad volgt deze grens en gaat langs sporen uit de Romeinse tijd. Je wandelt onder meer langs archeologische overblijfselen en reconstructies van oude bouwwerken, zoals wachttorens.

Meer info over deze route
stap-in-het-verleden-op-deze-wandelroutes1
Archeologisch Park Matilo bij Leiden, foto: Johan Vellinga
CR | stap-in-het-verleden-op-deze-wandelroutes2
Het Emmausklooster in Velp, foto: Max de Krijger

Ons Kloosterpad (Noord-Brabant)

Het oude kloosterleven van Brabant

De geschiedenis van het kloosterleven in Brabant gaat terug tot de vroege middeleeuwen. Toen werden in deze provincie de eerste kloosters opgericht. Van de 660 kloostergebouwen die er ooit bestonden, zijn er nog 450 over. Deze kun je bekijken op Ons Kloosterpad en samen vertellen ze je het verhaal van het Brabants kloosterleven. In 15 etappes, tussen de 16 en 28 kilometer, wandel je van klooster tot klooster. In sommige kloosters langs de route kun je overnachten of is een museum gevestigd. Enkele kloosters langs de route zijn nog steeds in functie.

Meer info over deze route

St. Odulphuspad (Friesland)

In de voetsporen van Odulphus

Het St. Odulphuspad dankt zijn naam aan de zendeling Odulphus. In de negende eeuw trok hij vanuit Noord-Brabant naar het noorden om de inwoners te bekeren tot het christendom. De volgelingen van Odulphus stichtten kloosters in het noorden. De monniken in deze kloosters legden dijken in deze streek aan en drukten daarmee een belangrijk stempel op het landschap. Het St. Odulphuspad voert je langs de nalatenschap van Odulphus: van verdwenen kloosters en oude kerken in de dorpen tot dijken in het weidse landschap. De route is in totaal 260 kilometer lang en is verdeeld in 15 trajecten.

Meer info over deze route
CR | stap-in-het-verleden-op-deze-wandelroutes2.jpg
De Fraeylemaborg bij Slochteren
De Fraeylemaborg bij Slochteren

Het Groninger Borgenpad (Groningen)

Langs imposante huizen en landgoederen

In de provincie Groningen stonden eeuwen geleden 200 borgen: statige landhuizen van rijke Groningers. Door de eeuwen heen zijn de meeste borgen verdwenen. Er zijn er nog 16 over in het Groninger landschap. Op het Groninger Borgenpad van 240 kilometer kun je wandelen langs deze imposante huizen met minstens zo indrukwekkende landgoederen. Op het terrein van de borg verrezen vaak allerlei bijgebouwen, zoals koetshuizen en oranjerieën. Het Groninger Borgenpad is verdeeld in etappes van ongeveer 12 kilometer. Daarnaast zijn er rondwandelingen van 11 tot 15 kilometer die starten vanaf een borg.

Meer info over deze route

Het Oranje-Nassaupad (Noord-Brabant)

Door Bourgondisch Brabant

Op het Oranje-Nassaupad kun je in de voetsporen treden van de Oranje-Nassaus.  De geschiedenis van de Oranje-Nassaus in Brabant begon in 1403. De Baronie van Breda, het groene gebied tussen Breda, Tilburg en de Belgische grens kwam toen in het bezit van de familie Nassau. De invloed en bourgondische levensstijl van de Oranje-Nassaus is nog altijd duidelijk zichtbaar in de streek. Je wandelt op het Oranje-Nassaupad langs militaire bolwerken, kastelen, kerken en landhuizen. Je komt bijvoorbeeld langs het sprookjesachtige kasteel Bouvigne, dat door de Oranjes werd gebruikt als jachtslot. De wandelroute bestaat in totaal uit zeven dagetappes en heeft een totale lengte van 136 km.

Meer info over deze route
Willem van Oranje, portret gemaakt door Adriaen Thomasz Key in ca. 1579, bron: Rijksmuseum
Willem van Oranje, portret gemaakt door Adriaen Thomasz Key in ca. 1579, bron: Rijksmuseum
Het Zuiderwaterliniewandelpad
Het Zuiderwaterliniewandelpad

Het Zuiderwaterlinie Wandelpad (Noord-Brabant)

Langs de nalatenschap van Menno van Coehoorn

Vestingbouwer Menno van Coehoorn bedacht in de zeventiende eeuw een ingenieus systeem om de Republiek tegen vijanden te beschermen. Bestaande vestingsteden en waterlinies verbond hij aan elkaar als een soort ketting, waarbij de gebieden tussen de steden onder water konden worden gezet. Loop je het Zuidwaterlinie Wandelpad dan volg je deze linie. Stoere forten en oude linielandschappen wisselen elkaar af. In totaal is de route 290 kilometer lang, maar deze is op te splitsen in etappes.

Meer info over deze route

Waterliniepad (Noord-Holland – Utrecht – Gelderland - Zuid-Holland)

Stoere forten en gezellige vestingstadjes

Ook in de negentiende eeuw gebruikte men het water om vijanden buiten de grenzen te houden. De Nieuwe Hollandse Waterlinie is een bijzonder stelsel bestaande uit honderden forten, sluizen, dijken en kanalen. Zo bijzonder zelfs, dat het in 2021 werd uitgeroepen tot UNESCO Werelderfgoed. Langs de Nieuwe Hollandse Waterlinie gaat het 350 kilometer lange Waterliniepad. De route gaat van Volendam naar Dordrecht en volgt behalve de Nieuwe Hollandse Waterlinie ook de Stelling van Amsterdam. Ook dit is een verdedigingswerk, dat al een paar jaar geleden is uitgeroepen tot Werelderfgoed. Het Waterliniepad is verdeeld in 20 trajecten, die je langs oude forten en naar gezellige vestingstadjes als Culemborg en Gorinchem brengen. Sommige forten zijn niet meer dan een ruïne, maar er zijn ook forten die nog te bezoeken zijn.

Meer info over deze route
Naarden-Vesting
Naarden-Vesting
Bevrijdingspad Oorlogsmonument in Vlissingen, foto: Theo Klanke
Bevrijdingspad Oorlogsmonument in Vlissingen, foto: Theo Klanke

Het Bevrijdingspad (Zeeland)

Langs onbekende littekens

Het Bevrijdingspad brengt je langs de geschiedenis van de hevige strijd die aan de bevrijding voorafging: de Slag om de Schelde. De indrukwekkende wandelroute van 135 kilometer laat je herdenken, herinneren en bezinnen en is tevens een eerbetoon aan de bevrijders. Ondanks de belangrijke rol die De Slag om de Schelde speelde voor de bevrijding van Nederland, is deze slag relatief onbekend. In de geschiedenisboeken is er weinig aandacht voor de gebeurtenissen in Zeeland. Wandel je in de omgeving van de Schelde, dan zie je dat sporen en herinneringen in het landschap nog altijd zichtbaar zijn. Je wandelt op het Bevrijdingspad langs indrukwekkende monumenten, leerzame musea en littekens in het landschap, maar ook door het Zeeuwse landschap met mooie vergezichten over water, weilanden, schorren en slikken.

Meer info over deze route

Westerborkpad (Noord-Holland – Utrecht – Gelderland – Overijssel – Drenthe)

In het spoor van de Jodenvervolging

Het Westerborkpad is een wandel- en bezinningsroute ter herinnering aan de Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog. De route van 340 kilometer loopt vanaf de Hollandsche schouwburg in Amsterdam, tijdens de oorlog een verzamelplaats voor joden, naar het voormalige Kamp Westerbork in Drenthe. Je wandelt niet alleen langs de spoorlijn, maar ziet er ook gedenkplaatsen. Onderweg vind je ruim 60 historische locaties zoals onderduikadressen, werkkampen en synagogen. De route is onderverdeeld in 31 etappes variërend in lengte van 5 tot 18 km. Het pad is rolstoeltoegankelijk en volledig gemarkeerd.

Meer info over deze route
Kamp Westerbork
Kamp Westerbork
De Oosterscheldekering
De Oosterscheldekering

Watersnoodpad (Zeeland)

Langs herinneringen aan de Watersnoodramp

Op 1 februari 1953 braken tijdens een zware noordwesterstorm de dijken door. Het water stroomde de polders in van Zeeland, maar ook van delen van Zuid-Holland en Noord-Brabant. Duizenden mensen en dieren verdronken. Het 154 kilometerlange Watersnoodpad komt langs diverse locaties die verwijzen naar de gebeurtenissen van 1953. Het pad is verdeeld in 10 etappes met een lengte van 7 tot 20 km. Bijzondere plekken langs de route zijn onder meer het Watersnoodmuseum in Ouwerkerk, op de plaats waar in 1953 de dijk doorbrak. Andere blikvanger is de Oosterscheldekering, belangrijk onderdeel van het Deltaplan waarmee Zuidwest-Nederland voortaan beschermd moest zijn tegen volgende watersnoodrampen.

Meer info over deze route