Het Westerborkpad is een wandel- en bezinningsroute van Koninklijke Wandelbond Nederland (KWbN) en Wandelnet in samenwerking met Herinneringscentrum Kamp Westerbork.
De wandelroute Westerborkpad in het kort
De route is een initiatief van de Koninklijke Wandelbond Nederland (KWbN) en Wandelnet, in samenwerking met het Herinneringscentrum Kamp Westerbork. Inspiratiebron was Jan Dokter, die in 2005 op 70-jarige leeftijd de tocht maakte ter nagedachtenis aan zijn gedeporteerde familieleden. In januari 2012 werd het Westerborkpad officieel in gebruik genomen.
Je loopt de route in 31 etappes, van 5 tot ruim 18 kilometer per stuk. Alles is wit-rood gemarkeerd en geschikt voor rolstoelgebruikers. In de speciaal uitgebrachte wandelgids vind je de volledige routebeschrijving. Onderweg passeer je meer dan zestig historische plekken: van synagogen tot onderduikadressen, van werkkampen tot monumenten.
Een greep uit de vele indrukwekkende plekken langs het Westerborkpad
De Hollandsche Schouwburg (Amsterdam)
In de voormalige schouwburg aan de Plantage Middenlaan begon voor veel Joodse gezinnen het definitieve afscheid. In 1942 en 1943 werden hier duizenden mensen, ook kinderen, vastgehouden tot ze per trein werden weggevoerd. De huidige herdenkingsplek is vrij toegankelijk en markeert het begin van het Westerborkpad.
De Hollandsche Schouwburg, foto: Wikimedia - P.H. Louw
Kasteel De Vanenburg, foto: Wikimedia - A.E. v. Kooten
Werkkamp De Vanenburg (Putten)
Tussen de bomen van het Vanenburgse landgoed ligt een donkere geschiedenis verscholen. Hier verrichtten Joodse mannen in 1942 dwangarbeid. Veel is er niet bewaard gebleven, op enkele brieven na. Eén van die brieven, van David Brandon, eindigt met: ‘Hou je goed’. Hij keerde nooit terug.
Het Verscholen Dorp (bij Vierhouten)
Diep in de bossen bij Vierhouten lag tijdens de oorlog een geheime schuilplek voor onderduikers. In negen hutten leefden zo’n honderd mensen, tot Duitse soldaten het kamp in oktober 1944 ontdekten. Sommigen konden vluchten, anderen werden ter plekke vermoord. Drie gereconstrueerde hutten en een gedenksteen houden hun verhaal levend.
Het Verscholen Dorp, foto: Wikimedia - Gouwenaar
De nieuwe spoorbrug bij Zwolle, foto: Wikimedia - Gouwenaar
Eindpunt evacuatietransport, 10 mei 1940 (Zwolle)
Op 10 mei 1940 startte in alle vroegte de evacuatie van 791 Joodse vluchtelingen uit Kamp Westerbork. Met de trein zouden ze naar Zeeuws-Vlaanderen gaan, om vervolgens met de boot naar Engeland te vertrekken. De trein kwam niet verder dan Zwolle, omdat de spoorbruggen over de IJssel waren opgeblazen. Na een paar weken keerden de vluchtelingen weer terug in Westerbork, om uiteindelijk naar Auschwitz te worden weggevoerd.
Onderduikhuis familie Flokstra (Hoogeveen)
‘In deze boerderij verborg de familie Floksta met groot gevaar voor eigen leven (…) 13 joden. Zij verbleven twee en een half jaar in een hol onder het hooi’. Deze tekst staat op een grote zwerfkei in het buitengebied van Hoogeveen. In maart 1944 deden de Duitsers een inval in de boerderij, maar zij wisten de onderduikers na een urenlange zoektocht niet te vinden. Alle onderduikers maakten in de schuilplaats van de familie Flokstra de bevrijding mee.
De gedenksteen bij de boerderij van de familie Flokstra, foto: Wikimedia
Voormalig Kamp Westerbork
Herinneringscentrum Kamp Westerbork (Hooghalen)
De wandeling eindigt waar het voor velen eindigde: op het terrein van voormalig doorgangskamp Westerbork. Hier vertrokken tussen 1942 en 1944 in totaal 93 treinen naar concentratie- en vernietigingskampen. De namen van de 107.000 gedeporteerden klinken er nu dagelijks door de luidsprekers. Een plek van stilte, geschiedenis en herdenking.
Wil je het Westerborkpad lopen? Bestel dan hier de gids
